De volgende dag werd hij overgedragen aan de veldwachter en werd tevens aangifte gedaan.
De volgende dag werd hij overgedragen aan de veldwachter en werd tevens aangifte gedaan.

Op heterdaad betrapt

Actueel 446 keer gelezen

Leidschendam - Wie denkt dat er vroeger op het platteland niet werd gestolen of ingebroken verkeert in een illusie. Zwervers, zigeuners en ander vreemd volk deden Stompwijk, Veur en Voorburg aan wanneer ze op doorreis waren van Den Haag naar Leiden. Een bekende zwerver was de oude Rachel, die in de zomer van 1883 op heterdaad werd betrapt (aflevering 34).

Door F.J.A.M. van der Helm

De 27-jarige Willem Kempenaar was korenmolenaar op de molen aan de Leidse Vliet te Leidschendam, waar hij samen met zijn vijf jaar jongere knechtje Martinus Albertus Hilgersom de molen bestierde. De twee konden het goed met elkaar vinden en gingen regelmatig samen met de kar op pad om voor hun werk materiaal te kopen. Soms hadden ze Delft als bestemming, maar ook heel vaak Leiden.

Sjofel
Op een zomerdag in augustus 1883 waren de hardwerkende kerels ook samen weggeweest en toen ze rond halfnegen die avond thuiskwamen, bemerkten ze al gauw dat de zaak niet pluis was. De schuurdeur stond open en ze zagen een schichtige man uit de molenschuur komen, die hen vreemd voorkwam.

Nu liepen er rond de molen wel vaker mensen, maar dat waren meestal klanten of bekenden uit de buurt. Deze sjofel geklede man gedroeg zich betrapt en toen hij een vluchtbeweging maakte vlogen beide molenaars op hem af. Hij had een zak bij zich, waarin knecht Marinus wilde kijken. De knecht zag bovendien van dichtbij dat de verdachte de beruchte Rachel was: een bijnaam voor de 63-jarige sjouwer Johannes van Tongeren, die bekend stond om zijn dieverijen.

Buit
De man stribbelde tegen toen zijn zak werd bekeken en leeggehaald. Uit de zak kwamen een pet, een zaag, een ijzeren wagenbout en enkele stukken touw. De molenaar herkende de buit onmiddellijk als zijn eigendom. Rachel verweerde zich hevig en zei dat de deur van de schuur uitnodigend openstond en gewoon wat ouwe rommel bij elkaar nam omdat er niemand was om te vragen of hij het hebben mocht. Het verweer van de ouwe baas ging met enig armgezwaai gepaard toen de twee jonge kerels hem in de lurven pakten. Hij probeerde zich los te maken, maar de jongelui beschouwden hem als een dief en wilden hem inrekenen.

Veldwachter
Omdat het moeilijk was de veldwachter te waarschuwen op het uur van de avond, besloten de kerels het heft zelf maar in handen te nemen. Ze sloten ouwe Rachel dusdanig goed op, dat hij niet de kans had om te vluchten. De volgende dag werd hij overgedragen aan de veldwachter en werd tevens aangifte gedaan. Met veel geschreeuw ging Rachel mee. Ondertussen stonden de eerste klanten voor de molenaar ook al op de stoep en die waren getuigen van het gebeuren. Het was het gesprek van de dag. Overigens was de oude Rachel, woonachtig te Leiden aan de Sint Jorissteeg en kon hij lezen noch schrijven.

Reacties naar helmhuis@ziggo.nl.

Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Uit de krant