Bryan Vader; van gouden koets tot drafsulky

Leidschendam - De Stompwijkse kortebaandraverij, dit jaar op maandag 24 juli, staat met hoofdletters genoteerd in de agenda van trainer/pikeur Bryan Vader. Dat geldt ook voor de derde dinsdag van september. Op Prinsjesdag zit de Leidschendammer steevast op de bok van de Gouden of Glazen Koets of een van de andere rijtuigen. Hij is dit jaar 12 ½ jaar in dienst bij de Koninklijke Stallen van Paleis Noordeinde in Den Haag.

Door Ruud de Groot

De jeugd van Bryan Vader kent veel overeenkomsten met die van collega-pikeur en hoefsmid Wim van der Mespel. Hoewel Bryan afstamt van echte Leidschendamse voetbalfamilies (Vader en Vogelaar), was de populaire balsport, net als voor Wimpie, niet aan hem besteed. "Gaf mij geen bal, want dan waren de ramen niet veilig", zegt Bryan lachend. Liever kwam hij als kind bij opa Martin Vogelaar op de Stompwijkse weg. "Mijn opa had zelf geen paarden, maar in de buurt liepen er volop", legt Bryan uit. "Zodoende kwam ik al op vierjarige leeftijd in aanraking met mijn favoriete dieren. Mijn andere opa woonde in de Venestraat en had wel wat met paarden. Net als mijn vader Cees. Bij mijn geboorte moest hij noodgedwongen afstand doen van zijn rijpaard. Nu zit hij alweer jaren in de paardensport en rijdt als pikeur af en toe een gelegenheidskoers."

Van jongs af aan wilde Bryan Vader maar één ding. Zo snel mogelijk naar dé paardenschool van Nederland in Deurne. Hij liet er zelfs zijn diploma van de middelbare school voor schieten. Op 16-jarige leeftijd vertrok hij samen met dorpsgenoot Wim van der Mespel naar het oosten van het land. In twee jaar tijd behaalde hij zijn rijdersvergunning en trainersdiploma. En passant leerde Bryan ook nog het vak van hoefsmid. In het kader van zijn opleiding liep hij twee keer een half jaar stage bij de drafsporttrainers Leo Kokkes en Hans Bot en legde daar de basis voor zijn eigen entrainement en hoefsmederij. Via Hoofd Garage Fred van As, de buurman van oom Bert Vogelaar, kwam Bryan bij de Koninklijke Stallen terecht, aanvankelijk voor vakantiewerk. Inmiddels is hij daar bijna 12 ½ jaar in dienst.

Werkweek
Bryan Vader werkt 38 uur per week voor de Koninklijke Stallen. "Mijn werk voor Het Koninklijk Huis is de basis", legt hij uit. "Het trainen van dravers en de hoefsmederij doe ik erbij, hoewel ik daar eigenlijk veel meer tijd aan kwijt ben", aldus Bryan. De 31-jarige Leidschendammer heeft dan ook geen werkweek zoals de gemiddelde Nederlander. Hoewel geen week hetzelfde is, probeert hij toch een beeld te schetsen. "Om 5.15 uur loop ik al buiten om de drafpaarden die bij mij in training staan te voeren. Om 6.45 uur vertrek ik naar Den Haag voor mijn werk bij de Koninklijke Stallen. Daar word ik om 7.30 uur verwacht. Rond 15.30 uur ben ik weer thuis en train ik mijn dravers. In de avonduren ga ik vaak nog op pad om wat paarden te beslaan. In het weekend train ik veel met de paarden op het strand. Dat mag tot 8.00 uur, dus dan ga ik vaak om 4.30 uur al op pad. En dan natuurlijk nog de koersdagen."

Gelukkig hoeft Bryan Vader niet alles zelf te doen. "Dat kan ook niet", legt hij uit. "Ik werk met veel vrijwilligers en liefhebbers die mij assisteren. Dat varieert van het borstelen van de paarden tot het harken van het terrein. En bij het trainen heb ik bijna altijd hulp. Het is dan ook geen Bryan Vader, maar 'Team Vader'. Al die mensen om mij heen, zijn mij zoveel waard", aldus Bryan. Dat geldt zeker voor zijn vrouw Maaike Knoll. Zij is de dochter van voormalig trainer/pikeur Nico Knoll uit het Westland. "Ik heb haar op de renbaan Duindigt leren kennen", vertelt Bryan. "Net als haar vader destijds, ben ik altijd druk met mijn werk en de paarden. Die paarden zijn mijn leven. Zij snapt dat. Zo iemand als partner moet je wel hebben, anders functioneert het niet. Zonder Maaike had ik dit alles niet bereikt", wijzend op zijn terrein aan de Stompwijkse weg. "Maaike is mijn steun en toeverlaat en mijn klankbord." Bryan voelt zich een bevoorrecht mens. "Natuurlijk moet ik wel eens vloeken, als ik zo vroeg op moet staan", erkent hij. "Maar het is toch bovenal genieten. Ik ben iedere dag van 's morgens vroeg tot 's avonds laat met paarden in de weer. Dat is het mooiste wat er is. Ik heb van mijn hobby mijn werk kunnen maken."

Koetsier
Door zijn baan bij de Koninklijke Stallen staat Bryan Vader dicht bij het Nederlands Koningshuis. Naast zijn optreden als koetsier tijdens Prinsjesdag, gaat hij jaarlijks voor de bronstritten een aantal weken met de Koninklijke Familie en de paarden mee naar Kroondomein Het Loo in Apeldoorn. Vorig jaar had hij daar Prinses Ariane nog op schoot. Samen hielden ze de lijnen vast. Bryan heeft ook regelmatig vooraanstaande wereldburgers in zijn koets, die op staatsbezoek zijn. Zo reed hij eens de Zuid-Afrikaanse aartsbisschop Desmond Tutu rond. Bryan blijft er nuchter onder. "Het zijn ook maar mensen hoor. Ik maak gewoon een praatje. Soms hoor ik pas achteraf wie ik in de koets had en denk ik, oh was die dat."

Heeft Bryan zelf een druk schema, met Koning Willem-Alexander zou hij voor geen goud willen ruilen. "Die heeft pas een volle agenda", aldus Bryan. "Bovendien ligt Het Koningshuis altijd onder een vergrootglas. Er is veel discussie over de kosten. Geldverkwisting noemen velen het. Deze mensen realiseren zich niet, dat bijvoorbeeld een staatsbezoek Nederland indirect heel veel werkgelegenheid oplevert."

Bryan Vader wijst op de zomeropenstelling van Paleis Noordeinde en de Koninklijke Stallen in juli en augustus. "Wanneer mensen zien en horen waar hun belastingcenten heen gaan, is er vaak meer begrip", aldus de Leidschendammer. "Wij vertellen over de historie en laten zien waar we dagelijks mee bezig zijn. Wij trainen veel met de paarden als voorbereiding op Prinsjesdag. Het gaat daarbij niet alleen om de loop. Paarden moeten bijvoorbeeld ook wennen aan het geluid. Er gaat veel tijd zitten in die trainingen", legt Bryan uit. "Maar natuurlijk doen wij ook andere veel voorkomende werkzaamheden, zoals het uitmesten van de boxen, het schoonmaken van de tuigage en het onderhoud van de rijtuigen. In totaal staan er 34 paarden in de Koninklijke Stallen. Zelf werk ik met 5 collega's op 12 paarden." Bryan kan het iedereen aanraden, eens een kijkje in de Koninklijke Stallen te komen nemen.

Drafsport
Ondanks zijn geweldige baan bij de Koninklijke Stallen, ligt het hart van Bryan Vader bij de drafsport. "Daarvan alleen kan ik echter niet leven", legt Bryan uit. "Maar ik vind het mooi om te proberen het maximale uit een paard te halen. Als dat lukt, kan ik extra genieten. Dat ik daarvoor hard moet werken maakt mij niets uit. Het is fantastisch om op de sulky te zitten en op het laatste rechte eind te merken dat je paard nog wat over heeft. Dan kan ik een lach bijna niet onderdrukken", zegt Bryan triomfantelijk.

Intussen zit dochter Quincy van 9 ook al regelmatig op de sulky. "Zij doet met haar pony Fleurtje voor het tweede jaar mee aan de minidraverijen", vertelt Bryan. Ze rijdt in de kleuren van haar overleden opa Knoll. Mijn schoonmoeder, Maaike en ik staan dan langs de kant. En trots dat we zijn."

Trots was Bryan Vader ook vorig jaar, toen 'zijn' Burney Boshoeve met Lindsey Pegram op de sulky als tweede eindigde tijdens de kortebaandraverij van Stompwijk. "Ja, dat was genieten. Ik ben altijd ingetogen, maar stond bijna te juichen langs de kant. Wat een geweldige prestatie voor eigen publiek. Ik hoop dat we het dit jaar kunnen evenaren."