Noodevacuatie Voorburg (2)

Voorburg - Op mijn eerdere artikel over de evacuatieplannen van de Voorburgse bevolking zijn heel wat reacties binnengekomen, waarin gevraagd werd om meer informatie aangaande deze omvangrijke operatie. Heel wat Voorburgers waren erbij betrokken om een eventuele noodevacuatie zo ordentelijk mogelijk te laten verlopen. De veiligheid van de bevolking stond hierbij centraal.

Door F.J.A.M. van der Helm

Half juli 1943 kregen diverse Nederlandse gemeenten een bericht uit Den Haag om een plan te maken voor een noodevacuatie van de bevolking in geval van calamiteiten. Hierbij werd vooral gedacht aan vijandelijke bombardementen van de geallieerden. Het instituut dat hierover in Den Haag de leiding had, droeg de weinig vleiende naam 'Bureau afvoer burgerbevolking' en was gevestigd in de Oranjestraat aldaar.

Het evacuatieplan was een door de overheid geregeld plan om overzichtelijk de massale verhuizing van (een deel van) Voorburg te regelen. Tegen paniekvluchten was de gemeente niet opgewassen. Dat was iets dat in gang werd gezet door een oerdrift van vluchten voor je leven wat onmogelijk door de gemeente in goede banen te lijden was. Er werd naar gestreefd om per 100 inwoners een vrijwilliger te hebben die als aanspreekpunt gold voor vragen over de evacuatie.

Een dergelijk plan is zeer complex. Denk eens aan de bevolkingsadministratie die moest worden bijgehouden. Het uit- en inschrijven van de vele bewoners. En waar kwamen ze allemaal terecht? Op papier viel er veel te plannen, maar de werkelijkheid loopt toch altijd anders. In ieder geval was het de bedoeling om zoveel mogelijk mensen onder te brengen op het platteland. Daar waren voldoende scholen, schuren en loodsen waar eenvoudig voor onderdak kon worden gezorgd. Voor het aantal op te vangen personen waren richtlijnen tot inkwartiering opgenomen. Ook personeel van bedrijven moest vertrekken en de lege panden moesten bewaakt worden. Vergunningen moesten worden verleend aan Voorburgers die achter zouden blijven zoals brandweer en luchtbescherming. Voor hen diende ook de gasfabriek te blijven draaien, die ook weer personeel had dat in minimale bezetting mocht blijven.

Belangrijk was ook het vervoer van de evacués die slecht ter been waren, zoals ouderen, mindervaliden en bedlegerigen. En wat te doen met vervuilde gezinnen, asocialen, dronkaards, hoeren en boeven, die onmogelijk bij normale gezinnen konden worden ondergebracht. Kortom het bedenken en uitvoeren van het plan was een heel grote operatie, waar burgemeester Nooteboom zijn tanden op stuk beet. Tot het voorzien van een warme drank bij de afmars aan toe! Voorburg werd hiertoe in vijf regio's verdeeld: Noord I met als hoofd dhr. Van Bisselinck, Noord II met C.J van Borrendam, West met H.F. den Breejen, Centrum met J.H. van Dijk, Oost met W. Harmsma

De plannen tot noodevacuatie verdwenen uiteindelijk in de prullenmand omdat een dergelijke volksverhuizing door de Duitsers te gevaarlijk werd bevonden.

Reacties naar helmhuis@ziggo.nl