De teloorgang van Heeswijk

Voorburg Eens was Voorburg rijk aan buitenplaatsen van welgestelden, die vaak een riante bestuursfunctie bekleedden op of rond het Binnenhof. Het landgoed Heeswijk was zo'n schitterende buitenplaats waar het zomers en 's winters goed vertoeven was. De voorname bewoners brachten veel welvaart en aanzien naar Voorburg wat de plaatselijk bevolking ten goede kwam. Vele boerenjongens, stalknechten, koetsiers en meiden vonden er hun betrekking.

Door F.J.A.M van der Helm

Het is en was goed wonen in Voorburg. Dat wisten vele vooraanstaande Nederlanders. Van de familie Huygens tot prinses Marianne, vele bekende vaderlanders die goed in de slappe was zaten, verbleven in deze mooie plaats aan de Vliet. De stinkende lucht in Delft en Den Haag was vooral in de zomer niet te harden door de grachten die als open riool fungeerden. Een ondraaglijke en ongezonde stank tot gevolg.

Van Hees
Het zou te ver voeren om de gehele geschiedenis van Heeswijk de revue te laten passeren. Feit is dat het landgoed verschillende eigenaren heeft gehad en dat pand en bedrijvigheid in de loop der eeuwen nogal wisselden. In 1751 kreeg de bestaande buitenplaats de naam Heeswijk toen het in handen kwam van Hendrik van Hees. Het landgoed was schitterend aan de Vliet gelegen nabij de Oude Tolbrug, deels op het terrein waarop later het Diaconessenhuis werd gebouwd.

Bartel Wilton
In 1958 is het complex met de grond gelijk gemaakt en zijn bij enkele wat oudere Voorburgers nog slechts herinneringen over aan deze in verval geraakte buitenplaats. Vlak voor de oorlog liet de oude eigenaar Bartel Wilton (1863-1938), Heeswijk en ander Voorburgs onroerend goed achter in zijn nalatenschap. Besloten werd tot veiling van landgoed Heeswijk en bijbehorend bos en weiland. De opbrengst was toen ƒ 47.000,- die betaald werd door de nieuwe eigenaar B.F.J van der Heyden. Het betrof hier niet het hele landgoed, doch slechts een omgebouwde modelboerderij waarvan de ingang lag aan de Prinses Mariannelaan en dan verder verschillende hectaren grond tot aan de Vliet. Vlakbij de Oude Tolbrug lag het gehavende koetshuis verscholen onder de bomen. De boerderij had een ruime luxe stal voor veertig koeien. In 1922 werd dat gedeelte van het landgoed nog aangekocht op een veiling in het stationskoffiehuis voor een bedrag van 40.960 gulden, terwijl het herenhuis wegging voor bijna ƒ 60.000,- aan de heer Ellebrecht. Het landgoed besloeg toen een totale oppervlakte van ruim 17 ha.

Hekmeijer
De veiling werd veroorzaakt door het overlijden van Theresia Konigs in 1922 die weduwe was van het liberale gemeenteraadslid Lucas Hekmeijer (1850-1903), die eigenaar werd aan het einde van de 19e eeuw. De solide herenwoning telde negen kamers, waaronder een zeer grote kamer en suite op de begane grond, een dienstbodekamer, strijkkamer, provisiekamer enz. Huishoudelijk personeel was meestal afkomstig uit Voorburg!

Reacties naar helmhuis@ziggo.nl.