De kunstzinnige prinses

Voorburg - Prinses Marianne (1810-1888) woonde haar hele leven in de mooiste paleizen en kastelen, en settelde zich na haar scheiding van haar echtgenoot, de prins van Pruisen, in Voorburg. Samen met haar geliefde Johannes van Rossum woonde ze op buitenplaats Rusthof aan de Vliet. Ondanks vele roddels en schandalen werd zij door de burgerij gastvrij ontvangen en was zij door haar vrijgevigheid heel geliefd.

Door Karlien Ritter

Als jonge prinses groeide Marianne op in Den Haag, waar de koninklijke familie resideerde in Paleis Noordeinde. De zomermaanden werden doorgebracht op Paleis Het Loo in Apeldoorn of bij de familie van moeder Wilhelmina (Mimi) in Berlijn. Op 14 september 1830 trouwde Marianne in Den Haag met haar neef Albrecht en ontving het prinselijk paar zeven schilderijen van Haagse stadsgezichten als huwelijkscadeau. Het was de basis voor een omvangrijke kunstcollectie die Marianne gedurende haar leven bijeen zou brengen.

Het pasgetrouwde stel vertrok naar Berlijn en betrok daar het Prinz Albrecht Palais aan de Wilhelmstrasse. Na het overlijden van moeder Mimi erfde Marianne het Silezische kloosterlandgoed Camenz. Hier liet zij een imposant paleis bouwen in romantische neogotiek, Kasteel Camenz. Daarnaast verbleef ze ook regelmatig in Villa Celimontana in Rome, het Duitse kasteel Reinhartshausen en natuurlijk in Voorburg.

Marianne toonde de kern van haar kunstverzameling in Reinhartshausen, waar ze zelfs een museumvleugel liet bouwen voor haar schilderijen, prenten en beeldhouwwerk. Tegen betaling kon die collectie worden bezocht. Dit geld ging – kenmerkend voor Marianne - naar een goed doel. Kleinere delen van de collectie, oude én eigentijdse meesters, bevonden zich in haar Romeinse stadspaleisje en in haar verblijven in Polen en Voorburg. Na haar overlijden raakte de kunstverzameling verspreid; een laatste veiling vond plaats in 1932 in Berlijn. De werken zijn tegenwoordig te vinden in musea in het buitenland. Museum Swaensteyn kon met de steun van fondsen vier bijzondere schilderijen verwerven, een serie apostelportretten. Ze stammen uit de 17e eeuw en zijn geschilderd in de stijl van de Italiaanse schilder Caravaggio.

Marianne was zich altijd sterk bewust van haar rijkdom en meende dat dit haar slechts in bruikleen was gegeven; anderen moesten er ook van kunnen genieten. Daarom steunde ze goede doelen, zoals onderwijsinstellingen, zieken- en bejaardenhuizen én de Oude Kerk in Voorburg. Daar had Marianne haar eigen bank, vanwaar ze naar de preek kon luisteren en genieten van de muziek. Het kerkorgel was echter van een dermate slechte kwaliteit dat Marianne besloot om de kerk een nieuw orgel te schenken. Tot op de dag van vandaag kunnen wij daarom genieten van dit magnifieke Bätzorgel, dat er zonder Marianne niet geweest zou zijn.