Het beeldhouwwerk ‘Vallende ruiter’ van Frank Letterie in Park Vreugd en Rust in Voorburg (foto: Marian Kokshoorn).
Het beeldhouwwerk ‘Vallende ruiter’ van Frank Letterie in Park Vreugd en Rust in Voorburg (foto: Marian Kokshoorn).
BEELDEN IN BEELD

Vallen en weer opstaan

Cultuur 1.597 keer gelezen

Voorburg - Hier gebeurt iets vreselijks. Het paard is zojuist in volle vaart gevallen. Zijn achterbenen spartelen. Zijn hoofd draait naar zijn berijder die uit alle macht weer op die paardenrug probeert te komen. De man heeft aan zijn arm een schild. Is hij een strijder?

Door Anne Marie Boorsma

Je ziet het niet vaak in de beeldhouwkunst, een gevallen ruiter te paard. Meestal zijn het grote ego’s die kaarsrecht fiere paarden berijden. Ze heten dan Marcus Aurelius, Karel de Grote of Corbulo. Ik bedoel natuurlijk de bekende ruiterstandbeelden die elke grote stad rijk is. Meestal gaat het om mannen. Zij zijn symbolen van macht en welvaart en willen standvastigheid en vertrouwen uitstralen. Dat is hier, in park Vreugd en Rust in Voorburg, dus niet het geval.
Dit bronzen beeld van de bekende beeldhouwer Frank Letterie drukt kwetsbaarheid en machteloosheid uit. Tegelijkertijd gaat het toch ook over daadkracht: paard en man geven niet op. De bek van het paard staat wijd open. Hij schreeuwt van pijn. Zijn ogen puilen uit van doodsangst. Maar zijn opgeheven hoofd laat zien dat hij alles op alles zet om weer op te staan. Waarschijnlijk ook omdat de ruiter hem opzweept. Want ruiter en paard zijn één.

De houding van de ruiter is theatraal. Hij lijkt een acrobaat of danser die een nanoseconde eerder nog door de lucht vloog. Zijn gespierde rug is net als die van het paard gebogen. Zijn armen zijn gespreid. Zijn houding drukt wilskracht en energie uit. Opgeven is geen optie. Is hij nu naakt? Het lijkt er wel op. Het gaat de kunstenaar vooral om de expressiviteit van de houding. Hoofd en handen zijn niet uitgewerkt.

Het paard doet me denken aan het wanhopige exemplaar in dat megaschilderij van Pablo Picasso: ‘Guernica’ uit 1938. Hij is slachtoffer van oorlogsgeweld. Maar ik denk ook aan de paarden van beeldhouwer Arthur Sproncken en zijn leermeester Marino Marini. Bij Marini worden de paarden steeds abstracter en expressiever.

Maker Frank Letterie studeerde aan de academies van Den Haag en Amsterdam. Later doceerde hij zelf aan de Haagse academie. Hij ontving veel prijzen, zoals in 1977 de Hofwijckprijs. Zijn werken zijn te vinden in veel musea en openbare ruimtes, waaronder in ons eigen Museum Swaensteyn.

Letterie heeft zijn creatie ‘Vallende ruiter’ genoemd. Ik zie vooral het vallende paard. Maar hoe dan ook, het beeld is een prachtig symbool van levenskracht. Zowel van mens en dier. Het verlangen om toch altijd weer door te gaan. Wat er ook gebeurt. En dan denk ik aan een mooi liedje van Herman van Veen, met in het refrein de zin: “ Ik moet rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan. En ja, soms heb je met al dat doorgaan wel eens een schildje nodig.

Voor informatie over cursussen kunstgeschiedenis en reacties: www.annemarieboorsma.nl.

Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Uit de krant