Deze week is het 25 jaar geleden dat de opnieuw opgebouwde houtzaagmolen De Salamander officieel in gebruik werd genomen (tekst: Albert de Jong / archieffoto: Hans Nieuwenbroek).
Deze week is het 25 jaar geleden dat de opnieuw opgebouwde houtzaagmolen De Salamander officieel in gebruik werd genomen (tekst: Albert de Jong / archieffoto: Hans Nieuwenbroek).

Eeuwenoude zaagmolen De Salamander 25 jaar jong

Actueel 786 keer gelezen

Leidschendam - Dit jaar, op 5 juni, is het 25 jaar geleden dat Prins Claus de aan de Vliet herbouwde zaagmolen officieel in gebruik nam. 

Zolang er geen duidelijkheid is welke corona-maatregelen de komende tijd van kracht zijn, kan er helaas nog niet veel worden beslist over te organiseren festiviteiten rond dit jubileum. Maar zeker is dat er aandacht aan besteed gaat worden.

De Salamander werd in 1988 -1990 herbouwd aan de Vliet, na een lange periode van verval. Nog tal van inspanningen waren nodig voordat in 1996 het zaagwerk gereed was en er weer kon worden gezaagd. Volgens molenaar Willem Bogaerts is De Salamander waarschijnlijk het nog oudst bestaande bedrijf in Leidschendam. In 1643 werd een houtkoperij opgericht: Huijbert Crijnen van Eijk en zakenpartner Vincent Louris van Palensteyn wilden voor de ingezetenen van de heerlijkheid van Voorschoten en Veur en andere dorpen in de omgeving een houthandel beginnen. En om gezaagd hout te kunnen leveren is een ‘wint-saechmolen’ nodig: molen De Salamander. Sindsdien worden er met windkracht uit boomstammen planken gezaagd voor allerlei toepassingen, zoals huizen, scheepsbouw en natuurlijk ook voor andere molens. En tegenwoordig veel voor meubelmakers en houtdraaiers.

Bestuursvoorzitter Mieke Span daarover: ‘’We zijn er trots op dat in die tijd al vermeld werd: ‘de Zaegmolen nevens een Houtkoperij is met goed succes gedaan’. Met ons enthousiaste en energieke team van molenaars, molengidsen en vrijwilligers voor educatie en het onderhoud van de molen zetten we ons in om de icoon van Leidschendam, een rijksmonument, als werkende molen in stand te houden. Dat lukt mede dankzij subsidies van de overheid, trouwe vrienden en sponsors. Het eeuwenoude beroep van zaagmolenaar geven we daarmee door aan een volgende generatie. Met allerhande activiteiten zoals open dagen, rondleidingen en het lesprogramma voor basisschoolleerlingen laten we de werking van een windmolen zien en natuurlijk hoe enorme boomstammen met windkracht worden gezaagd’’.

Opvallend is de toename van aanvragen om gezaagd hout door de coronamaatregelen. Molenaar Rick Vermeulen: “Mensen zijn meer thuis en hebben mogelijk meer tijd om te klussen. Voor een mooi gezaagde plank voor allerlei houttoepassingen in huis: voor hun badkamer, een meubel of planken voor een tafelblad bijvoorbeeld’’.

Willem en zijn collega-molenaars besteden veel aandacht aan het onderhoud van de molen. ‘’Zo is in ons meerjaren onderhoudsplan opgenomen dat de staart en de staartbalk van de molen op termijn moet worden vervangen met nieuwe schoren. Door wind en regen is de kwaliteit ernstig afgenomen. Het is nu nog veilig maar dat duurt geen 5 jaar meer. 2 Douglas-sparren zijn daarvoor vorig jaar door ons gezaagd, de balken van 14 meter lang liggen nu te drogen. Na vervanging gaan de schoren weer 25 jaar mee en de wieken van de molen weer probleemloos gekruid worden’’.

Die werkzaamheden vinden op grote hoogte plaats, bij de kap van de molen. Mieke daarover: “Dit kunnen wij niet zelf doen, daarvoor is een professionele molenmaker nodig. Met grote hijskranen en veel vakmanschap moet deze spectaculaire klus geklaard worden. U begrijpt het al: een grote en kostbare operatie, die is gepland in het najaar. Daarvoor is ieders steun een must: De Salamander is immers van ons allemaal. We zullen dan ook een beroep gaan doen op iedereen om Vriend of sponsor van de molen te worden. Met ieders bijdrage draag je de unieke zaagmolen en het onderhoud daarvan een goed hart toe’’.

Mogelijk dat op korte termijn met de verwachte versoepelingen rond corona de molen weer opengesteld kan worden op woensdag en zaterdag van 12.00 tot 16.00 uur. Ook laten de molenaars de molens zoveel mogelijk draaien. Enerzijds omdat stilstand achteruitgang is, een molen vergt altijd onderhoud, anderzijds om iedereen in de buurt met een draaiende molen in ieder geval een leuk uitzicht te geven.

Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Uit de krant