Het landgoed annex ziekenhuis  Zuiderburg anno circa 1840.
Het landgoed annex ziekenhuis Zuiderburg anno circa 1840.
historisch leven langs de vliet

Ziekenhuis in Stompwijk

Actueel 997 keer gelezen

Stompwijk - Kent iemand de naam Pieter Hendriksz? Wordt het niet eens tijd om een straat te vernoemen naar deze geleerde chirurgijn, die in Stompwijk het eerste particuliere ziekenhuis van Nederland vestigde? De professor overleed op zijn beroemde Stompwijkse landgoed, annex ziekenhuis, Zuiderburg op 64-jarige leeftijd.

Door F.J.A.M. van der Helm

Als er iemand in Stompwijk een standbeeld verdient is het Professor dr. Pieter Hendriksz. (1778-1843). In Groningen is deze voormalige rector magnificus (1830-1831) van de Rijksuniversiteit Groningen geëerd met een straatnaam, doch in onze contreien is deze wetenschapper vrij onbekend gebleven. En toch heeft hij heel wat betekend voor Stompwijk en omgeving.

Pieter Hendriks werd op 28 augustus 1778 gedoopt in de gereformeerde kerk te Enkhuizen als zoon van Antonius Petrus Hendriksz en Adriana de Lange. Hij studeerde in Gouda heelkunde en werd in 1802 ingeschreven aan de universiteit van Groningen. Van 1819 tot 1832 was hij daar hoogleraar in de heel- en vroedkunde. Ondertussen was hij in 1803 getrouwd met Maria Quaestius, waarbij hij diverse kinderen had verwekt: Mento (1804), Adriana (1808) en Wibrandus (1808).

In 1831 kocht hij voor 15.000 gulden het indrukwekkend buiten aan de Vliet onder Stompwijk dat luisterde naar de naam Zuiderburg. De hofstede was gelegen tussen de oude en nieuwe tolbruggen aan de Westvlietweg, niet ver van het huidige Drievliet. Momenteel gaat een stuk van de Rotterdamsebaan onder het voormalige landgoed door en is het gebied geannexeerd door de gemeente Den Haag. Het fraaie landgoed, waarvan nu niets meer over is, kende verschillende afzonderlijke gebouwen, waarin haast vorstelijk gewoond kon worden. Ananas-, druiven-, en perzikenkassen zorgden voor gezond fruit van eigen bodem.

Samen met vrouw en kinderen ging de professor in Stompwijk voortvarend te werk. De oudste zoon was heelkundig arts, doch overleed al in 1835, amper 30 jaar. Zoon Wibrand (1808-1873) studeerde oogheelkunde in Berlijn en bracht zijn kennis mee naar Zuiderburg. De gerenommeerde kliniek trok patiënten van heinde en verre. De behandeling van minder draagkrachtigen gebeurde vaak kosteloos en dat stond op een gegeven moment een goede bedrijfsvoering in de weg. In de periode van 1831 tot 1856 werd het aantal gratis behandelde patiënten op 6000 geschat! Uiteindelijk besloot de Haagse gemeente om het Geneeskundig Etablissement Zuiderburg financieel te steunen.

Toen in 1845 een langdurige ziekte een einde maakte aan zijn leven nam zijn zoon de leiding over. Was vader de oprichter van de orthopedische afdeling, zoon Wibrand gaf de oogheelkunde een nieuwe stimulans. Er werden badinrichtingen gebouwd op het landgoed, er kwam een wetenschappelijke bibliotheek en de zalen voor oogpatiënten werden vergroot.

In 1865 viel het doek voor de privékliniek en werd Zuiderbrug te koop gezet. Het financiële plaatje was niet langer rond te krijgen.

Reacties: helmhuis@ziggo.nl.

Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Uit de krant