Blauwe Tram 60 jaar geleden opgeheven

Leidschendam-Voorburg - Gelijktijdig met de opheffing van de HTM-buitenlijn naar Leiden via Wassenaar werd in de loop van donderdagavond 9 november 1961 de tramexploitatie op de nog enig overgebleven Blauwe Tramlijn Leiden-Den Haag v.v. abrupt in Voorburg beëindigd en moesten de aanwezige passagiers de laatste Blauwe Tram verlaten en overstappen op een gereedstaande NZH-bus.

Officiëel zou deze overgang twee dagen later hebben plaatsgevonden, maar de directie van de NZH was beducht voor calamiteiten. Men had minder prettige ervaringen opgedaan bij eerdere opheffingen.

Slechts enkele ingewijden waren van deze historische omzetting op de hoogte gebracht. Voor velen kwam de opheffing dan ook als een volslagen verrassing. De drie personeelsleden van de laatste tram uit de richting Den Haag werden ter hoogte van de Voorburgse remise aan de Parkweg door de burgemeesters van Leidschendam, Voorschoten en Voorburg toegesproken en ontvingen als blijk van waardering een kistje sigaren. 

Daarna verdween het NZH-tramstel A 619/620 + B 15 in de remise aan de Parkweg en werden de remisedeuren afgesloten. Voor comfortabel openbaar vervoer betekende deze omzetting een terugval. Bij een eerdere opheffing in 1958 was op de voorkant van de laatste Blauwe Tram een bord bevestigd met de veelzeggende tekst: ‘DIE ROT BUS WORDT NOOIT ZO KNUS!’. Begin jaren ‘50 was de tramhalte Weverslaan in Voorburg zelfs beklad met de noodkreet: ‘HOUWEN DIE BLAUWE’.

Vier dagen later op maandag 13 november gingen de remisedeuren weer open en vertrokken de Blauwe Tramstellen successievelijk en in vaak nogal merkwaardige samenstellingen naar hun laatste bestemming, een terrein tussen Voorschoten en Leiden. Hier vielen de fraaie rijtuigen in slopershanden, die er in een tijdsbestek van bijna drie maanden korte metten mee zouden maken. De trams werden in brand gestoken, zodat alleen het metaal overbleef, waar het de sloper tenslotte om te doen was. 

Vanuit de wijde omtrek werden strooptochten door liefhebbers naar deze locatie ondernomen om nog wat tramonderdelen te bemachtigen. Dankzij deze reddingsacties kon op de plaats des onheils gelukkig nog aardig wat erfgoed worden veiliggesteld. Het Historisch Genootschap De Blauwe Tram is deze ‘redders’ dankbaar, want mede door hen kon haar erfgoedcollectie in de afgelopen decennia worden uitgebreid met een verscheidenheid aan voorwerpen.

Sinds 1981 verzorgt het Genootschap tentoonstellingen in musea en bibliotheken. Ook in de Jaarbeurs in Utrecht en in Hotel des Indes in Den Haag werden exposities over de Blauwe Tram ingericht. Een deel van de museale collectie is momenteel en het hele jaar 2022 te zien in het Haags Openbaar Vervoer Museum en vanaf begin volgend jaar ook in het Voorschotens Museum.

Voor informatie: www.blauwetram.nl; reacties: info@blauwetram.nl.