Column: Recept voor problemen

In 2011 was er heel even sprake van dat onze apotheek afgenomen zou worden door de overheid. Aanleiding hiervoor was het oprukken van antibioticumresistente bacteriën bij de mens. Dat heeft heel wat stress opgeleverd bij de Nederlandse dierenartsen. Begrijpelijk; ik was er zelf ook best geschrokken van, ik zag nog niet hoe ik een patiënt naar de apotheek moest sturen voor een kuurtje, terwijl de apotheker geen enkel idee zou hebben van hoe dit middel bij deze diersoort zou werken en überhaupt geen instructies kon geven. Op You Tube kan je natuurlijk makkelijk instructiefilmpjes vinden, maar voordoen gaat toch vaak beter.

Niet alle middelen die wij voorschrijven bevatten trouwens een antibioticum. Mensen willen vaak graag een kuurtje, maar dat werkt niet altijd. Als voorbeeld: een blaasontsteking bij een kat wordt zelden veroorzaakt door een bacterie, terwijl dat bij honden anders is. Gelukkig weten de meeste dierenartsen dit wel.

Waarom deze heisa over antibiotica? Bij mensen zijn multiresistente bacteriën gevonden: dit zijn bacteriën die niet gedood worden door de meest gebruikelijke antibiotica. Als mens kan je besmet zijn met zo’n bacterie zonder dat je er ziek van bent, maar mocht je ziek worden dan kan deze bacterie zijn kans grijpen om je wel zieker te maken. De gangbare antibiotica werken dan niet en soms moeten dan middelen gebruikt worden die veel bijwerkingen hebben. In het ergste geval kan de multiresistente bacterie niet bestreden worden.

Hoe ontstaan deze 'superbacteriën'? Bij mensen en dieren zijn sinds de uitvinding van penicilline veel antibiotica ingezet. Een deel van de ziektemakers zijn hiermee bestreden, echter bij te lage doseringen van het gekozen middel of het niet afmaken van een kuur kunnen bacteriën ontstaan die ongevoelig worden voor het antibioticum. Het vermogen om een antibioticum te 'overleven' wordt dan doorgegeven aan een volgende bacterie als een goed familiegeheim. In de veeteelt werden voorheen veel antibiotica gebruikt om ervoor te zorgen dat de dieren niet ziek werden van elkaar. Hierdoor konden resistente bacteriën ontstaan, die ook via de voeding aan de mens doorgegeven worden.

Het is dus eigenlijk heel wijs dat er naar het gebruik van medicijnen wordt gekeken. Bij bijna elke nascholing waar wij heen gaan wordt er weer stilgestaan bij het antibioticumbesluit. Wij willen zo min mogelijk antibioticum gebruiken, en dan het liefst zo kort mogelijk. Er is een lijst uitgekomen met middelen die wij niet meer als eerste keus mogen gebruiken. Het idee is nu dat wij een 'eenvoudig' middel gebruiken en als dat niet werkt dan pas mogen wij grijpen naar de nieuwere antibiotica. Hiervoor is het wel nodig om eerst een kweek te nemen om te achterhalen om welke bacterie het gaat en waar deze dan gevoelig voor is (lees: waarmee je hem kunt doden). Op deze manier zorg je ervoor dat er minder bacteriën resistent worden voor de nieuwere middelen en dat wij deze voor de mens kunnen houden als deze het nodig hebben.

Het uiteindelijk doel is het gezond houden van mens en dier. Een goed streven, waardoor wij als dierenarts weloverwogen medicijnen voorschrijven. Ook belangrijk dat mensen bewust met de medicatie omgaan, of het nou om een kuur voor het dier of voor zichzelf gaat.

Heeft u vragen over medicijngebruik bij uw huisdier, stel deze uw dierenarts. Lukt het niet met ingeven, vraag dan om tips zodat het wel lukt. Hierdoor zal het dier uiteindelijk ook weer gezond worden.

DierenDokters Voorburg Prins Bernhardlaan 3 2274 HT Voorburg, tel. 070-387 2222. www.dierendokters.com.