Historisch leven aan de Vliet: Voorburgs arrest

Leidschendam-Voorburg - Voorburg en Leidschendam hebben twee historische zaken gemeen. De eerste dat is de Vliet en de tweede dat is het beroemde Voorburgs arrest. Een belangrijke uitspraak van het hoogste rechtscollege van Nederland, dat oordeelde over Voorburgse agenten die op Stompwijks grondgebied aan de slag gingen. Letterlijk en figuurlijk!

Door F.J.A.M. van der Helm

Het was de nacht van 22 op 23 april 1934. Een paar Stompwijkse vrienden zaten heerlijk te drinken in de kroeg van Van den Berg aan het Voorburgse Oosteinde. De kerels waren ladderzat toen de waard ze de deur uitzette tegen sluitingstijd. Twee ijverige Voorburgse veldwachters zagen de beschonken kameraden lallend de straat op gaan en besloten het stel te escorteren tot de Wijkerbrug. Onderweg was er al enige wrijving tussen de dienders en de jongelui, maar bij de brug aangekomen ging het helemaal mis.

Gevecht
De brutaalste van de vrienden was vermoedelijk de 27-jarige Janus Meurer. "Ga je mee, kwajongen?", vroeg Meurer aan één van zijn vrienden. De veldwachter meende dat hij het tegen hem had en ontstak in toorn. Brigadier N. Louter trok zijn sabel en hoofdagent J. Bilkes volgde. Inmiddels op Stompwijks grondgebied, wierp Meurer zijn fiets in de richting van de agenten en zette het op een lopen. Bij een bosje werd hij ingehaald en door de geüniformeerde heren bewerkt met hun sabel. Het ging er vreselijk hardhandig aan toe. Janus viel op de grond en bleef liggen. De agenten trokken zich terug en lieten Janus voor dood achter! Gelukkig kwam koopman A. Borst langs, die de onfortuinlijke Meurer in zijn wagen naar Sint Antoniushove wilde brengen. Inmiddels waren er vier agenten en die werkten hem van alle kanten tegen. "Het zijn maar schoften", riep één der agenten tegen de koopman, doelend op de dronken lieden.

Gerecht
Janus was zwaargewond geraakt, zo constateerde de dienstdoende arts dr. De Groot. Een maandlang verbleef hij in het hospitaal en hij hield blijvend letsel over aan dit geweld. Besloten werd een aanklacht in te dienen tegen de gemeente Voorburg. Die agenten hadden niet alleen buitenproportioneel geweld gebruikt maar ook nog eens op Stompwijks grondgebied, waar ze niets te zoeken hadden. De Haagse rechter stond aan de kant van het slachtoffer, waarop Voorburg niet anders kon dan in beroep te gaan. Het Gerechtshof dacht er anders over en verklaarde Meurers eis niet ontvankelijk. Meurer legde zijn zaak vervolgens voor bij de raadsheren van de Hoge Raad.

Arrest
Deze rechters waren toch van mening dat hier sprake was van onrechtmatig overheidshandelen van de gemeente Voorburg, die de veldwachters in dienst had. Het gedrag van de agenten kon niet door de beugel. Meurer kreeg gelijk. Het destijds belangrijke arrest is een onderdeel van de Nederlandse jurisprudentie. Wie weet meer over de hoofdrolspelers in dit verhaal? Of over de herberg van Van den Berg?

Reacties: helmhuis@ziggo.nl.