Luchtballon boven Voorburg

Voorburg - De bevolking van Voorburg keek de ogen uit toen in 1785 een vliegend voorwerp boven hun weilanden werd waargenomen. Het grote vliegende ei met daaronder een mandje met enkele zwaaiende mensen erin, deed de inwoners stomverbaasd naar de lucht turen. Massaal keken ze naar wat later een luchtballon werd genoemd.

Door F.J.A.M. van der Helm

Op een zomerse avond in juli 1785 werd een vliegend voorwerp boven Voorburgs grondgebied waargenomen. Het bleek om een creatie te gaan van ballonvaartpionier Jean-Pierre Blanchard (1753-1809). Blanchard was met een andere Fransman vanuit de tuin van Paleis Noordeinde opgestegen om 20 uur. De afvaart verliep voorspoedig en een half uurtje later werden ze reeds boven Voorburg waargenomen. De simpele agrarische bevolking wist niet wat ze zag.

Vanuit het scheepje, zoals het mandje vroeger werd genoemd, werd druk gezwaaid. Er zaten heus echte mensen in! Ze hadden zwaaiden met vlaggen. Een waar spektakel, waar geen enkele toeschouwer een sikkepit van begreep. Hoe was het mogelijk dat een mens in de lucht kon vliegen als een vogel? Het gebeuren deed menig dominee en pastoor voor vragen staan. Was het een vaartuig van de duivel? Het leven van de meeste Voorburgers speelde zich af in hun directe omgeving. Van een luchtballon hadden maar weinig mensen gehoord. Het was het gesprek van de dag. Langzaamaan kwamen feiten over deze luchtreis de mensen ten gehore.

In 1783 maakte voor het eerst een mens een reisje door de lucht in Frankrijk, dat 25 minuten duurde. Slechts twee jaar later reisde Jean-Pierre Blanchard Het Kanaal over en na dit succes trok hij door diverse landen van Europa om zijn nouveauté te demonstreren. Zodoende kwam hij ook in Den Haag terecht, waar hij vol enthousiasme door de erfstadhouder van Oranje werd onthaald. Laatstgenoemde was zo geestdriftig over het technische wonder, dat hij de luchtballon te paard volgde over de Rijswijkseweg.

Door de weinige wind bleef de ballon tamelijk lang boven Voorburg hangen, zodat de ballon goed kon worden waargenomen. De Voorburgers stonden perplex en keken massaal naar het luchtverschijnsel dat richting Gouda wegtrok. Naar verluidt landde het luchtvaartuig zonder problemen nabij Zevenhuizen, waar wederom veel toeschouwers de luchtreizigers enthousiast verwelkomden. Het vreemde vaartuig bleef voor de eenvoudige mensen van die tijd een uiterst merkwaardig verschijnsel, waar zowel angstig als met enthousiasme naar werd gekeken. Bij sommige proefvluchten konden de luchtreizigers rekenen op gescheld en getier van de bevolking zodra ze het helse vaartuig in de gaten kreeg. Zelfs in 1807 toen wederom een vlucht van Blanchard en diens echtgenote Marie Madeleine Sophie Armant (1778-1819) over Voorburg eindigde met een landing te Nootdorp, was Pieter Hogervorst er snel bij om de satanische ballon in zijn eigen schuur te verstoppen. Heel Voorburg sprak erover!

Reacties: helmhuis@ziggo.nl