Koopjesjagers op veiling

Leidschendam - Geregeld vonden er vroeger veilingen plaats wanneer iemand was overleden. In veel gevallen was het een kwestie van de boel ontruimen opdat de woning zo spoedig mogelijk leeg zou komen voor nieuwe bewoners. In andere gevallen ging het om een huisuitzetting en waren er schulden die vereffend moesten worden. Een dergelijke gebeurtenis trok altijd veel kijkers, niet gelijk kopers maar wel koopjesjagers! (aflevering 67).

Door F.J.A.M. van der Helm

Het is 1810, de tijd van de Napoleontische overheersing. In Veur is een interessante boedelveiling op handen van een jong gezin waarvan de ouders kort na elkaar zijn komen te overlijden. Het plotselinge overlijden betrof het onfortuinlijke gezin van Adrianus van der Helm (1747-1810) en Maria Barends Rost (1754-1810). U leest het goed: Van der Helm, ja. Het zijn inderdaad mijn bloedeigen oudgrootouders, dat wil zeggen, de grootouders van mijn betovergrootouders.

Meulenzicht
Het was een alleraardigst gezinnetje, dat uit Wilsveen te Veur was neergestreken om vol enthousiasme hun toekomst op te bouwen. In Wilsveen bestierde vader de boerenhofstede Meulenzicht en Arie was als eerstgeboren zoon niet van plan te wachten op zijn beurt om zijn vader op te volgen, maar besloot te Veur voor zichzelf te beginnen.

Rampjaar
Het jaar 1810 leek wel een soort rampjaar voor het gezin. Eerst werd moeder Maria op 10 januari begraven, gevolgd door vader Arie op 3 februari. Tenslotte overleed hun inwonende dochter Marietje op 6 maart op 20-jarige leeftijd. Een waar familiedrama dus, waarbij vijf minderjarige kinderen achterbleven. De oorzaak van de dood is niet bekend, maar een besmettelijke ziekte behoort zeker tot de mogelijkheden. De woning werd verkocht en de inboedel werd deels in de familie ondergebracht en het restant werd geveild. We krijgen een aardig beeld van de bewoners, die het goed voor elkaar hadden. De grote aantallen borden en lepels vertellen ons dat het gastvrije gezin goed voorbereid was op mee-eters. In totaal tellen we 24 borden en 21 schoteltjes die in verschillende partijen werden geveild. De zes degelijke stoelen en de ronde tafel geven ons een eerste indruk van de keuken. We zien het gezin daar nog eten bij wijze van spreken. De koffiemolen verraadt dat ze zich ook rust gunden en de flessen alcohol vertellen ons dat ze ook daar niet vies van waren, ofschoon je altijd waakzaam moet zijn om geen overhaaste conclusies te trekken. Ook de solide bakoven ging op de veiling naar een nieuwe eigenaar.

Peluwen, bedden, kindergoed, lakens zelfs een kribbe gingen voor een appel en een ei de deur uit. Ook kleren en schoenen van de overledenen vonden gemakkelijk een tweede eigenaar. Opvallend waren de partijen boeken en schilderijen die werden geveild; die kwam je niet in ieder huisgezin tegen. Wat zou de familie hebben gelezen?

Uiteindelijk bracht de veiling bijna 200 gulden op.

Reacties naar: helmhuis@ziggo.nl.