Wie was Mgr. Van Noort?

Stompwijk - In Stompwijk is de Doctor van Noortstraat gelegen in het verlengde van de Stompwijkseweg. Vanaf de kruising met de Kniplaan verandert de weg opeens van naam. Daar ergens stond het geboortehuis van de jongen, die later zou uitgroeien tot één van Stompwijks beroemdste zonen: Mgr. dr. Gerardus Cornelis van Noort (1861-1946).

Door F.J.A.M. van der Helm

Mgr. Gerardus Cornelis van Noort werd te Stompwijk geboren op 9 mei 1861. In zijn vele levensbeschrijvingen wordt uitvoerig ingegaan op de leergierigheid van de jongen, die graag bij de toenmalige Stompwijkse pastoor Canters naar Franse les ging. Deze Canters hoedde zijn kudde van 1870 tot 1884 en onder zijn bewind werd de oude kleine kerk vervangen voor de huidige solide St Laurentiuskerk. In de meeste biografieën wordt gemeld dat er weinig over de jeugd van Van Noort bekend is, doch enig onderzoek geeft ons wel degelijk boeiende informatie.

Genealogisch onderzoek naar de familie Van Noort levert ons weinig Stompwijks bloed op. Vader Nicolaas van Noort (1821-1873) werd volgens zijn huwelijksakte in 1859 met Cornelia Onderwater (1829-1871) geboren te Noordwijkerhout. Zijn vader was Willem van Noort en diens vader heette Cornelis. Die laatste twee boerden beiden te Zoeterwoude. De diepgelovige moeder Cornelia Onderwater was wel van Stompwijkse geboorte. Zij was de dochter van Gerrit Onderwater (1802-1858) en Johanna van Dijk (1802-1871).

Gerard was vernoemd naar zijn opa van moederszijde. Toen hij in 1861 werd geboren, was opa inmiddels drie jaar dood. Zijn oma Johanna had grote invloed op zijn opvoeding. Haar relatie met de pastores Stoek en diens opvolger Canters moet uitstekend zijn geweest. Niet alleen geestelijk, maar ook financieel. De vrome oma was een weldoenster voor de te bouwen nieuwe kerk. In 1871 schonk ze ƒ 2.000,- aan de kerk. Haar ongehuwde dochter Maria (1839-1872) overtrof haar moeder door een schenking van ƒ2.500,-, die gebruikt moest worden voor het opdragen van zielenmissen. Ook het Maria-altaar is van deze uitzonderlijke gift betaald.

De jeugd van Mgr. Van Noort was derhalve sterk religieus gekleurd en de (financiële) contacten die er via zijn familie en de pastoor waren, zorgden dat de jonge Gerard, Franse les en ander extra onderricht kreeg, zodat hij op zijn twaalfde gereed was om naar het seminarie te gaan. De jongen was als het ware vanaf zijn wieg voorbestemd om tot priester te worden gewijd, hetgeen geschiedde in 1884, waarna hij kapelaan werd te Medemblik. Daarna verliep zijn loopbaan in een rap tempo en werd hij professor aan het seminarie van Warmond. Hij schreef diverse theologische werken. De geleerde Gerard werd huisprelaat van de Paus en mocht de titel van monseigneur voeren.

Eigenlijk zou het mooi zijn als de straatnaam Mgr. Van Noortstraat zou heten in plaats van het voluit geschreven doctor, wat nogal eens foutief geschreven wordt als dokter.

Mail voor reacties naar helmhuis@ziggo.nl.