Diefstal aan de sluis

Leidschendam - In de 19e eeuw was het hard werken langs de sluis. Schuitenjagers joegen de schepen vooruit. Veel geschreeuw langs de kade van venters en schippers. De ene kant van de Vliet was gemeente Stompwijk en de andere zijde behoorde tot de gemeente Veur. De buren gingen vertrouwd met elkaar om en huwden ook onderling. De verstandhouding was uitstekend. Behalve dan wanneer er gestolen werd!

Door F.J.A.M. van der Helm

Langs de sluis waren aan het einde van de 19e eeuw zowel winkels, herbergen, stallen als woonhuizen te vinden. Het zag er niet luxe uit, maar de panden waren redelijk onderhouden. Waren ze niet allemaal dik in de verf, ze waren in ieder geval goed schoongemaakt. Vrouwen schrobden wekelijks de stoep en poetsten nog de koperen bel. Alles blonk. Niemand wilde voor een ander onderdoen.

Import
In 1883 woonde Alida Disseldorp aan de Stompwijkse zijde van de Leidschendam. Ze was eigenlijk import; ze kwam uit Hoogmade waar ze in 1830 was geboren. Inmiddels was ze weduwe van de bijna twintig jaar oudere Pieter van der Hulst, die uit Bloemendaal kwam en met wie ze in 1857 te Koudekerk was getrouwd. Samen met haar 14-jarige dochter Marietje bestierde ze de huishouding. Ze had ook oudere kinderen, doch die waren allemaal al het huis uit. De 53-jarige weduwe kon door hard werken in haar levensonderhoud en dat van haar dochter voorzien.

Diefstal
Toen ze op een zomerse zaterdagmiddag in 1883 thuiskwam, ontdekte ze dat ze was bestolen. Er moest iemand via de achterdeur zijn binnengekomen. Naar goed gebruik was de achterdeur wel dichtgetrokken, maar niet op slot gedaan. Bekenden wisten dat ze achterom konden lopen. In de woonkamer vond ze de hoedendoos op tafel staan met het deksel eraf. Ze rook onraad. De doos was leeg! Ze was bestolen. In de doos bewaarde ze een bloedkoralen halsketting met bijpassende gouden oorbellen met rode steentjes. Eigenlijk waren deze sieraden van haar dochter en dat maakte de diefstal allemaal nog triester. Bij thuiskomst van haar dochter hadden ze het er uitgebreid over.

Proces-verbaal
Moeder Disseldorp besloot aangifte te gaan doen van de diefstal en ging dinsdag erop naar de burgemeester met haar verhaal. De man schreef het relaas keurig op in een proces-verbaal, dat bewaard is gebleven. Frappant is dat Alida Disseldorp vermeldde dat ze een verdachte had. Ze meende dat haar nieuwsgierige buurvrouw de dader kon zijn.

Buurvrouw
Om geheel compleet te zijn gaf ze ook de naam door van die vrouw: de 40-jarige echtgenote van Gerrit Hogendorp die van haar meisjesnaam Anna Ozina van der Togt heette. Ze vertelde erbij dat de verdachte vrouw "in de buurt niet gunstig bekend staat". Het is niet duidelijk of met deze aangifte verder nog iets is gebeurd. Ook in vroeger tijden, leidde niet iedere aangifte tot een vervolging!

Reacties naar helmhuis@ziggo.nl.