Advertentie uit 1919 voor P. Agema's 'Voorburch'. Het fijnste bittertje.
Advertentie uit 1919 voor P. Agema's 'Voorburch'. Het fijnste bittertje.
HISTORISCH LEVEN AAN DE VLIET

Voorburg vroeger populair bittertje

Historie 2.218 keer gelezen

Voorburg - Dranken komen en dranken gaan. De oude vertrouwde jenever is al geruime tijd niet meer in trek. De vraag naar bier is stabiel, maar die van mixdrankjes is aan het stijgen. Vroeger kenden we ook dranken als een schilletje, brandewijn en Fladderac. Tussen deze dranken komen we ook een Voorburgje tegen. Wie weet dat nog?

Door F.J.A.M. van der Helm

Een Voorburgje of gewoon een Voorburg was een populair bittertje dat veel werd gedronken op verjaardagsfeesten en partijen. Vooral in de jaren dertig was het bijzonder populair. Momenteel zullen weinig mensen nog weten wat een Voorburg is.

In de jaren dertig was het drankje echter landelijk bekend. Van Groningen tot Vaals en van Texel tot Aardenburg was Voorburg te koop in zowel winkels als de betere cafés en restaurants. Het drankje gold als een likeur getrokken van sinaasappelschillen. Het alcoholpercentage verschilde per café. Een tapper met vergunning voor sterke dranken mocht het product leveren met een alcoholpercentage van 20%. In andere gevallen moest het onder de 15% blijven, waardoor de producenten op 14,9% uitkwamen. Vanwege de bittere smaak werd het aperitief gepresenteerd met een suikerklontje. Ook de combinatie met een hartige bitterbal was gebruikelijk. De naam zegt het al: de bal die bij een bittertje werd versmaad.

Over de exacte herkomst van de naam van het bittertje blijft het gissen. Wellicht heeft er in het verre verleden en branderij gestaan in Voorburg die deze drankjes maakte. In ieder geval komen we in de Haagsche Courant van 1919 een advertentie tegen van distilleerderij De Ooievaar uit Den Haag van het fijnste bittertje van P. Agema, genaamd Voorburch, nog geschreven met ch. Het smaakvolle likeurtje deed het goed en werd spoedig nagemaakt. Concurrenten als Bootz en De Kuyper kwamen met een eigen flacon Voorburg op de markt. Distilleerderij De Ooievaar zag zich genoodzaakt zijn klanten te waarschuwen om vooral de enige echte te blijven kopen, dat wil zeggen het borreltje van hem. De Haagse stokerij en bitterfabriek was in 1782 opgericht en werd in de 20e eeuw door een Amsterdamse concurrent overgenomen.

De distributie van Voorburg ging via tussenpersonen en vertegenwoordigers. Zij bezochten cafés, die de drank aan de man moesten brengen. Voorburg werd een begrip zowel in Nederland als in Nederlands-Indië! Het populaire product kreeg voldoende aandacht door allerlei akkevietjes. In 1929 werd er zelfs in Venlo nog een proces gevoerd tegen een kroegbaas die Voorburg met een te hoog alcoholpercentage verkocht. Na bij de rechter te zijn geweest, kwam de man er met een waarschuwing van af. De smaak voor Voorburg leek te verdwijnen. In 1961 is hij nog in Leeuwarden verkrijgbaar voor ƒ1,39 per literfles, doch er kwamen steeds meer dranken op de markt en de bittertjes, waaronder ook kruidenbitter, verdwenen. Alleen de bitterbal bleef over!

Reacties naar helmhuis@ziggo.nl.

Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Uit de krant