Column: Pica

Naar aanleiding van mijn column over slakken eten, vroeg ik mij af waarom dieren soms rare dingen opeten. Dit verschijnsel heet pica.

Door Aline Rodts

De eerste dat ik in aanraking kwam met dit fenomeen was tijdens mijn studie. Ik was toen 2e of 3e jaars student en liep mee in een kliniek op de Biltstraat in Utrecht. Een eigenaar belde helemaal in paniek op dat haar hond haar kunstgebit had ingeslikt. Zij kwam naar de kliniek en lachte een beetje verlegen, of wij de hond konden onderzoeken. Wat bleek nu, de hond heette Pica en de dierenarts schoot in de lach. Dat was wel heel toepasselijk.  Wij maakten een röntgenfoto, maar zagen geen metaal in de buik. Later die middag belde mevrouw op dat zij haar kunstgebit had teruggevonden in de tuin...

Pica is normaal gedrag bij jonge dieren. Je kunt het vergelijken met het oraal onderzoeken wat baby's doen. Tot een leeftijd van 6 maanden kunnen pups en kittens dit gedrag vertonen. Dit gedrag verdwijnt daarna. De jonge dieren onderzoeken hun omgeving door verschillende objecten in de bek te nemen.

Dit gedrag kan wel verergeren, waarbij een afwijkend gedrag wordt aangeleerd. Honden kunnen de objecten in gaan slikken, omdat zij niet willen dat een ander (lees 'het baasje') de spullen afpakken. Soms is het een gedrag dat ontstaat uit verveling of uit aandachttrekkerij. Voorbeelden zijn het op stenen kauwen en poep eten.

Bij katten zien wij een afwijkend gedrag dat 'wolzuigen' heet. Het ontstaat bij jonge net gespeende dieren die gaan treden en zuigen op iets anders dan de tepels van de moeder. Eerst kleding van de eigenaar, maar het kan zich uitbreiden naar kleden en soms  andere vreemde materialen zoals plastic (zie foto). De kauwbehoefte kan ontstaan door ongemak aan de bek, maar ook uit verveling. Het komt vaker voor bij Oosterse katten. In de hersenen ontstaan endorfinen waardoor de kat dit graag blijft doen.

Bij dieren is het belangrijk om eerst een medisch onderzoek te laten doen, om zeker te weten dat er geen andere lichamelijke klachten zijn die dit gedrag kunnen veroorzaken. Daarna is de therapie gericht op het afleren van het afwijkend gedrag. Bij hond wordt er aangeraden om het commando 'los' te leren: er wordt dan geruild met een lekker snoepje zodat de hond niet de steen of ander object inslikt.

Ontstaat het gedrag door verveling of aandachttrekkerij, dan moet daar aan gewerkt worden. Bij katten kan er ook geruild worden: leid de kat af door te gaan spelen of voorzie de kat in zijn kauwbehoefte. Sommige katten vinden bijvoorbeeld geweekte runderhuiden ook lekker. Of geef de katten brokken bestemd voor het onderhoud van het gebit waardoor zij langer kauwen.

Soms moet je helaas ingrijpen met medicijnen. Dit is altijd onder begeleiding van de dierenarts.Het veranderen van afwijkend gedrag is een uitdaging en duurt lang. Met veel geduld en begeleiding is dit echter wel goed te doen.

DierenDokters Voorburg  Prins Bernhardlaan 3 2274 HT Voorburg 070-387 2222 /  www.dierendokters.com.