‘De helpende hand’ (2010) van Frans Kokshoorn op de Algemene begraafplaats aan de Parkweg in Voorburg (foto: Marian Kokshoorn).
‘De helpende hand’ (2010) van Frans Kokshoorn op de Algemene begraafplaats aan de Parkweg in Voorburg (foto: Marian Kokshoorn).
beelden in beeld

Monument met een hart

Cultuur 1.278 keer gelezen

Voorburg - Een ware bloemenzee siert het graf van de in Voorburg geboren en getogen en op 2 april overleden beeldhouwer Frans Kokshoorn. 

Door Anne Marie Boorsma

Ik ben op de algemene begraafplaats aan de Parkweg. Tussen de bloemen door kan ik nog net een bronzen zittend figuurtje ontwaren. Onmiddellijk herkenbaar als een kunstwerk van de meester zelf. Maar er staat nog een beeld van Kokshoorn op de begraafplaats.

Het is een gehavend bakstenen muurtje met daarop een plaquette met een tekst. Daarvoor, aan de linkerkant, staan twee typische bronzen Kokshoorn- figuren. Details, zoals mond, neus en ogen zijn weggelaten. De vormen zijn globaal en hoekig. Veelzeggend zijn hun houdingen. De zittende figuur heeft een been opgetrokken. Hoofd en rug zijn gebogen. De armen zoeken steun op de grond. Het lijkt alsof hij probeert op te staan. Maar het gaat moeizaam. De staande figuur buigt zich naar hem toe en legt een hand op z’n schouder en op het hoofd. Je voelt dat hier iemand de ander moed inspreekt en de helpende hand biedt.

Dit is niet zomaar een beeld bij een graf. De tekst op de plaquette meldt dat het een gedenkteken is bij een massagraf van ongeveer 30 ongeïdentificeerde slachtoffers die omgekomen zijn bij het bombardement op de Haagse wijk Bezuidenhout op de vroege ochtend van 3 maart 1945. Het symboliseert de helpende hand die Voorburgers hebben uitgestoken om vluchtelingen te helpen.

Het was een zogenaamd vergissingsbombardement, door Engelse bommenwerpers die V2-raketten in het Haagse Bos moesten vernietigen. De bommen vielen op de drukke woonwijk. Blussen ging moeilijk door weinig en slecht materieel en te weinig mankracht. Er vielen ongeveer 550 doden en 250 zwaargewonden. Duizenden mensen werden dakloos. Zij sloegen op de vlucht en velen liepen onder het spoorviaduct door naar Voorburg. Huilende en angstige mensen en kinderen. Velen in pyjama en op blote voeten. Sommigen zagen wit van het stof en puin. Anderen hadden bloedende wonden. Familieleden raakten elkaar kwijt en telefoons werkten niet. Vrachtwagens, bakfietsen en handkarren met lijken en zwaargewonden reden af en aan. Doden werden overgebracht naar het Gemeentelijke badhuis in Voorburg. Daar, en ook op andere plaatsen, werd voedsel, kleding en huisraad ingezameld voor de slachtoffers.

Marian Kokshoorn, zus van Frans en fotografe van deze rubriek, vertelt over hun vader. Hij en vele anderen boden Bezuidenhout-slachtoffers de helpende hand. Toen Kokshoorn de opdracht kreeg een gedenkteken te maken, zal hij gedacht hebben aan zijn vader. Je ziet dat hij de opdracht met hart en ziel vervuld heeft. Het werd een monument met een hart.

Meer informatie over cursussen kunstgeschiedenis en reacties op: www.annemarieboorsma.nl.

Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Uit de krant