Het doodlopende gedeelte van de Veenweg (nu Kortelandseweg) werd vroeger Zwarte End genoemd.
Het doodlopende gedeelte van de Veenweg (nu Kortelandseweg) werd vroeger Zwarte End genoemd.
historisch leven langs de vliet

Zwervers en bedelaars op het platteland

Historie 497 keer gelezen

Leidschendam - Het platteland was niet altijd zo vredig als heden wel wordt gedacht. Er was zeker meer sociale controle en wanneer er balorigheid was in het plaatselijke café, was de dader steevast een dronkenlap uit het dorp, die zo kon worden ingerekend. Maar er waren ook vreemde lieden…….

Door F.J.A.M. van der Helm

Het leven op het platteland van de afgelopen eeuwen was eenvoudig en statisch: het wereldbeeld was beperkt en de band met de inwoners was hecht. Een kleine boerensamenleving, waarin de sociale controle groot was en waar nagenoeg iedereen elkaar kende. Trouwerijen vonden meestal plaats met een partner uit het eigen of naburige dorp. Eeuwenlang bleef het wereldje beperkt. Zondags was het wekelijkse uitstapje naar de kerk, waar de nieuwtjes werden overgebracht en door de weeks ging men wel eens naar de markt in Delft en soms Leiden of Den Haag.

Arie de Leuke
Stompwijk was in de 19e eeuw een groot dorp qua oppervlakte. Ook het gehucht Wilsveen behoorde erbij evenals een deel van de Veenweg dat nu geheel onder Nootdorp valt. Juist in deze afgelegen buurt was de veldwachter weinig te zien. De woningen die er stonden waren meestentijds boerderijen van boeren die hun kost verdienden op hun eigen akker. Samen met de nodige meiden en knechten bestierden zij de boerderij zoals bij de familie van de welgestelde Arie van der Helm (1836-1913), die getrouwd was met Marietje van der Kraan. Als bijnaam had hij Arie de Leuke, omdat hij net deed of hij niet tot tien kon tellen, maar ondertussen zijn schaapjes aardig op het droge had met de aankoop van diverse boerderijen.

Zwarte End
Een andere boer was Theodorus de Vreede die eveneens woonachtig was aan het Zwarte End, het doodlopende gedeelte van de Veenweg dat nu Kortelandseweg heet. Ze hadden regelmatig last van vreemd volk. Lieden van buiten het dorp, die wat kwamen schooieren. Soms eerlijke mensen die om werk vroegen, maar ook lanterfanters die zaten te kijken of er wat te stelen viel.

Het probleem van landlopers, zwervers en bedelaars was groot. Ook rondtrekkende zigeuners zien we geregeld het dorp passeren waarbij ze langs de deur gingen om messen te slijpen en de kaart te lezen. De dorpsbewoners waren gastvrij en gewillig zaten ze te springen om een verzetje, maar de vrees voor deze ongewenste lieden bestond ook.

Landlopers
In het najaar van 1883 klaagde Theo de Vreede over last van twee landlopers, waarbij hij de veldwachter te hulp riep. Ze waren gevaarlijk, hadden een mes bij zich, waarmee hij was bedreigd. Met veel bombarie dreigden ze de boerderij in brand te steken, doch uiteindelijk gingen ze op de vlucht met onbekende bestemming. De veldwachter vond het tweetal uiteindelijk in de hooiberg van Arie van der Helm te Wilsveen. Het tweetal werd aangehouden en overgebracht naar de cel. Het werd weer even rustig aan de Veenweg.

Reacties naar helmhuis@ziggo.nl.

Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Uit de krant