Reparatie uurwerk van Peperbus

Leidschendam - De voorname klok aan de sluis bleek te haperen en was dringend toe aan grondig herstel. Juist in de roerige jaren van de Bataafse tijd bleek het uurwerk van de kerk niet meer bij de tijd te zijn. Een oplapbeurt was dringend nodig.

Door F.J.A.M. van der Helm

Uitgerekend in de roerige jaren van de Bataafse revolutie (1794-1799) was de kerkklok van de ‘Peperbus’ aan de Vliet aan een grondige reparatie toe. De bewoners rond de kerk en de vele voorbijgangers konden niet meer vertrouwen op de juiste tijd van het uurwerk. Schoonmaak, herstel en gedeeltelijke vervanging waren een noodzakelijke maar dure gebeurtenis. De uit 1693 daterende kerk, die zo gezichtsbepalend was (en is) voor Leidschendam, bleek niet meer bij de tijd te zijn. En dat was een ramp. In het verleden was de kerkklok de enige klok die de juiste tijd aangaf. Trouw raadpleegbaar voor iedereen in en rond de Dam die zich op hoorafstand of gezichtsafstand bevond van de klok. De kerkklok sloeg ieder uur terwijl de wijzerplaat de enige betrouwbare tijd toonde.

Juist in de tijd dat de Bataafse bestuurders de scheiding van kerk en staat predikten en de Hervormde kerk aan de Dam dus op eigen benen kwam te staan, moest flink in de buidel worden getast om herstel van de klok mogelijk te maken. Het herstel bezorgde de kerkbestuurders slapeloze nachten. Terwijl de Leidschendammers klaagden over het niet bij de tijd zijn van hun klok, zaten de bestuurders te piekeren over het herstel.

De Bataafse wende had onder andere tot gevolg dat er een scheiding kwam tussen kerk en staat. De staat had geen invloed meer op de kerkelijke benoemingen en ook voor het onderhoud van kerkgebouwen werden andere regelingen getroffen. Bij het onderhoud van de kerkklok kon enige verwarring ontstaan. De klok was namelijk onmisbaar voor de samenleving en eerder een openbare dan een religieuze aangelegenheid. Het is dan ook niet ondenkbeeldig dat Stompwijk en Veur hebben meebetaald aan de reparatie en onderhoud van het uurwerk. In het contract was daar echter niets van te lezen.

In het contract tussen aannemer A.J. Houache en de kerkmeesters is slechts een bedrag genoemd van 25 gulden dat de aannemer toekomt voor zijn bewezen diensten. Daarnaast moesten smid en timmerman afzonderlijk hun nota’s bij de kerk declareren. Van deze Houache is bekend dat hij een patriot was en afkomstig uit Hellevoetsluis, waar hij in 1796 voorzitter was van de Burgervergadering, een soort gemeenteraad. De Hervormde kerk in Stompwijk deed dus zaken met uitgesproken aanhangers van de Bataafse wende.

De te verrichten werkzaamheden aan het uurwerk werden vrij duidelijk beschreven. De klok werd helemaal binnenstebuiten gekeerd en hersteld. Zo lezen we in het contract met de aannemer. Ook het uurwerk en de raderen van het wijzerwerk kregen een opknapbeurt, zodat de complete klok weer optimaal kon functioneren..

De bewoners van Leidschendam en omgeving waren weer bij de tijd!

Reacties naar helmhuis@ziggo.nl.