De Laurentiuskerk in Stompwijk rond 1910 (foto: collectie Frans van der Helm).
De Laurentiuskerk in Stompwijk rond 1910 (foto: collectie Frans van der Helm).
HISTORISCH LEVEN AAN DE VLIET

Gift aan Stompwijkse kerk

Historie 715 keer gelezen

Stompwijk - Ook vroeger was het gangbaar de kerk te bedenken in het testament. Beide grote religies profiteerden daarvan: zowel katholieken als protestanten.

Door F.J.A.M. van der Helm

In veel gevallen werd het geld gegeven voor een bepaalde bestemming. Dat kan zijn voor de eigen parochie, voor scholing, voor de missie, voor het kerkgebouw en noem maar op. Katholiek Stompwijk was buitengewoon vrijgevig.

Katholiek Stompwijk gaf met gulle hand. Op zich niet zo verwonderlijk omdat de inwoners van het dorp het eeuwenlang zonder katholieke kerk moesten stellen. Ze hadden tijdenlang slechts een schuilkerk tot hun beschikking die vanaf de straat niet als gebedsruimte herkenbaar mocht zijn.

Er was geen toren met een haan op de spits of zondags klokkengelui om de parochianen op te roepen naar de eredienst te komen. In de 18e en 19e eeuw ging er een klopje langs de deur om de katholieken te melden dat er een Heilige Mis werd opgedragen. Zo'n klopje was vaak een plaatselijke non die bekend was bij iedereen in het dorp.

Toen in 1853 in het tolerante Nederland de geroemde vrijheid van godsdienst op papier, eindelijk een feit werd, deden de katholieken er alles aan om een eigen gebedshuis te krijgen, dat goed zichtbaar was. Met de nodige trots verrezen overal in den lande geleidelijk aan katholieke kerken, die geregeld van de Roermondse bouwheer Pierre Cuypers (1827-1921) zijn of van zijn leerlingen. Een grootse gebeurtenis daar deze gelovigen in Nederland al die tijd als tweederangs burgers werden beschouwd, terwijl in plaatsen als Stompwijk en Veur toch de bevolking voor het merendeel katholiek was! (sic!)

Eerder schreef ik over de komst van de Petrus- en Pauluskerk op de plaats van de memorabele herberg Het Eiland te Veur in 1880. In hartje Stompwijk werd 1871 begonnen met de bouw van de Laurentiuskerk, gerealiseerd door architect Evert Margry, een leerling van de beroemde Cuypers. Voor de bouw was veel geld nodig. De familie van Mgr. Van Noort was erg actief in de kerk en de stuwende kracht achter de realisatie van het nieuwe kerkgebouw. Ofschoon Anna van Dijk als weduwe van Gerardus Overwater, nog in 1869 een stuk land schonk van ruim één bunder met de waarde van ruim 1300 gulden, kwam de vrijgevige Anna ook met een som geld over de brug ter grootte van 2.000 gulden.

In 1871 was er wat trammelant over een aanzienlijke gift voor de kerk. De armen van de parochie aan de ene zijde en pastoor Canters en de kerkmeesters ter andere zijde moesten het eens worden over de opbrengsten van een grote boerenwoning met land. En zo waren er op het platteland meerdere akkevietjes bij het regelen van de nieuwe parochiekerk. Vast staat dat er flink werd geschonken. Ook toen was Nederland al een vrijgevig land!

Reacties naar helmhuis@ziggo.nl.

Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Uit de krant