De handtekening van Gerrit Boon die in deze brief aangaf af te zien van een functie als belastingzetter.
De handtekening van Gerrit Boon die in deze brief aangaf af te zien van een functie als belastingzetter.
HISTORISCH LEVEN AAN DE VLIET

Belasting te Veur

Historie 289 keer gelezen

Leidschendam - Heden zijn we al generatieslang vertrouwd met de blauwe enveloppe van de belastingdienst. De weinig geliefde aanslag is iets van alle tijden. Vroeger lag het accent meer op de indirecte belastingen op bijvoorbeeld zout en zeep. Later verschoof dat naar de directe belastingen zoals de persoonlijke aanslag en de grondbelasting.

Door: F.J.A.M. van der Helm

Ook het kleine Veur, dat tussen Voorschoten en de Leidschendam was gelegen, diende zich te houden aan de regels van de Rijksoverheid, om directe belasting te innen van de plaatsgenoten. Daartoe werden belastingambtenaren aangesteld, die zetters der belasting werden genoemd.

Napoleon bracht niet alleen de militaire dienstplicht naar ons land, maar onder het Franse juk werd ook een nieuw belastingstelsel ingevoerd, waarbij ter plaatse bekende 'burgers' mochten (moesten) helpen bij het innen. Het nieuwe belastingstelsel werd in 1808 ingevoerd door minister van Financiën Alexander Gogel en betrof in eerste instantie de grondbelasting. In 1813 kwam daar ook de personele belasting bij.
De grondbelasting werd in heel Nederland gelijk berekend. Iedere gemeente moest een bepaald bedrag omslaan over de gebruikers en eigenaren van grond, zodat er voor de overheid middelen binnenkwamen om de uitgaven te bekostigen. In Veur is een college van vier man actief met het innen der belasting en het bepalen van de grondwaarde. Dit ging in samenspraak met een inspecteur der belasting, terwijl de burgemeester officieel de regie voerde.

In 1817 werd een beroep gedaan op Gerrit Boon (1768-1834) om als belastingzetter in het college plaats te nemen. Zijn aanstelling was al goedgekeurd door de Gouverneur van Zuid-Holland, doch Boon had geen zin in deze tijdrovende bijbaan. In een uiterst beleefde brief aan de Veurse schout Van Eijk meldde hij dat het 'hem ondoenlijk was' de post naar behoren waar te nemen. Zijn verzoek werd spoedig gehonoreerd en hij werd ontslagen van zijn plicht als zetter.

In zijn plaats werd voor het belastingjaar 1818 Simon van den Bosch (1788-1856) benoemd. Hij was een enthousiaste jonge boer met kennis van grondzaken en pas getrouwd met Apolonia Vijverberg (1795-1870). Zijn bijbaan als zetter betekende dat hij veel van huis was om elders de waarde van de grond te taxeren, wanneer er gemeend was dat deze verkeerd was ingeschat. De kwaliteit van de grond was vaak een twistpunt. Het was best moeilijk om met eigen collega-boeren te onderhandelen over de waarde van hun grond. Als belastingzetter moest hij zo neutraal mogelijk blijven, niet aan vriendjespolitiek doen en vooral zijn expertise laten gelden.

Bij de personele belasting ging het in eerste instantie om het aantal ramen, rijdieren, dienstboden, knechten, allemaal zaken waaraan men iemands rijkdom kon afmeten. Ook bij deze taxatie kon een langdurige twist ontstaan tussen zetter en aangeslagene.

Reacties naar helmhuis@ziggo.nl.

Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Uit de krant