Verzetsheldenmomument De Naald vol symboliek

Voorburg - Het verzetsmonument in Park ’t Loo aan de zijde van de Prins Bernhardlaan bestaat uit een aantal opgestapelde blokken van zandsteen. Het wordt wel De Naald genoemd. De zuilvorm en de symboliek van de stenen reliëfs stammen uit een lange traditie. 

Door Anne Marie Boorsma

Een pad tussen het groen leidt je tussen ronde bloembakken door naar het monument. Ook al is het paadje kort, als je het bewandelt heb je het gevoel afstand te nemen van de verkeersdrukte achter je. Uit de tekst blijkt meteen waar het hier om gaat: ‘1940-1945, aan hen die vielen tijdens het verzet, Voorburg 1 mei 1948’.

De zuil zelf is vierkant en wordt naar boven toe smaller. Hij staat op een lage ronde sokkel. Rond is ook het paadje eromheen, dat weer omzoomd wordt door groen. De geometrische vormen, de symmetrie, zowel in steen als in beplanting, werken rustgevend. En dat de bedoeling van een oorlogsmonument. Je moet eerst afstand nemen van de drukte van alledag om slachtoffers van het verzet te kunnen herdenken. Om ze te eren, want zolang zij worden herdacht, zijn ze niet echt dood.

De verzetshelden zijn de mannen en vrouwen die in bezettingstijd met gevaar voor eigen leven actie hebben ondernomen. Dankzij hen kunnen wij in vrijheid leven. Kunnen wij zijn die we willen zijn, onze mening geven en ons ontwikkelen. Door te herdenken, beseffen we ons dat we voorzichtig moeten zijn met oordelen.

Op drie zijden van het verzetsmonument staat een lijst met namen van Voorburgse verzetshelden. Bijvoorbeeld Gerardina Margaretha Smits-Serverus (46). Zij werd op 8 november 1943 vermoord; Jan Heesterman (49), vermoord op 3 november 1944 en Johan Albertus Holtes, nog maar 20 toen hij op 14 februari 1945 vermoord werd.

Direct na de bevrijding in mei 1945 werden overal in ons land gedenktekens opgericht. Vooral in die eerste jaren grepen beeldhouwers terug op oude voorbeelden. De maker van dit monument, de Voorburger Gerard van Remmen (1920-1994) heeft zich laten inspireren door Egyptische obelisken en klassieke zuilen. Ook in de details zie je hoe hij teruggrijpt op traditionele symbolen: de lauwerkrans bijvoorbeeld, of de brandende fakkel, het zwaard en de vredesduif. Bij het Nationaal Monument op de Dam in Amsterdam, dat in 1956 werd onthuld, herken je dezelfde traditionele vormen en symbolen.

Van Remmen was de zoon van beeldhouwer Herman van Remmen, bekend om zijn religieuze beelden. Door heel Nederland staan werken van hem in de openbare ruimte.

Aan de onderzijde van het monument zijn gebeeldhouwde reliëfs met verhalende voorstellingen vol van symboliek. Volgende keer meer daarover.

Alle voorgaande stukjes zijn terug te zien en te lezen op www.annemarieboorsma.nl.