Rotondekunst

Leidschendam - Midden op een drukke rotonde op een grasheuveltje omgeven door een heg, staat een rechtopstaande open cirkelvorm van glanzend roestvrijstaal. Daar bovenop twee stroken waarvan één beschilderd is met gele stippen en manen en de andere uitloopt in een spiegelende ruitvorm.

Het beeld is abstract, maar je zou er een klapwiekende vogel in kunnen zien die zich losmaakt van een cirkel, of een soort losgeraakte strik. De titel luidt: ‘Dynamische open vorm’. Met andere woorden, er is geen verwijzing naar mens, dier of ding. Het gaat puur om een abstracte vorm die ontworpen lijkt te zijn voor deze plek en er een eenheid mee vormt: de rotonde wordt omgeven door strak functionele architectuur en bomen.

Het is dus geen romantisch beeld met achterliggende symbolen waarover je eens rustig je gedachten kan laten gaan. Lijkt me ook niet verstandig op deze plek. Het is wat het is en dat heeft alles te maken met de kunstvisie van de makers, een kunstenaarsechtpaar dat nauw samenwerkte in hun atelier in Ouderkerk aan de Amstel: Marja de Boer Lichtveld-de Bruyn en Frans de Boer Lichtveld. Zij leerden elkaar kennen op het Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs in Amsterdam (de huidige Rietveldacademie) en kregen daar lessen van de bekende beeldhouwer Wessel Couzijn, die samen met zijn partner, de Amerikaanse beeldhouwster Pearl Perlmuter, als eerste na de tweede Wereldoorlog in nauwe samenwerking met architecten puur abstracte beelden maakte. Dat was in die tijd zeer vernieuwend. Daarbij begonnen ze te werken met moderne materialen als roestvrijstaal, perspex, plastic, polyester en aluminium.

Leermeester Couzijn bleef van grote invloed op het echtpaar, net als leermeester Shinkichi Tajiri en ook Constant Nieuwenhuys met zijn ‘New Babylon’ project. Het echtpaar De Boer Lichtveld vond figuratieve kunst niet iets van deze tijd en bleef trouw aan die visie. Hun kunst is verwant aan die van Theo Volten, Auke de Vries en Jeroen Henneman. 

De kunstwerken van De Boer-Lichtveld hebben spiraalvormen, cirkels, sterren en mathematische vormen. Ze maakten kinetische (bewegende) beelden maar ook lichtobjecten. Ooit hing er aan de gevel van zwembad De Fluit in Leidschendam een kinetisch object van aluminium en perspex  van hen met een kleurige bol met bewegend binnenwerk. Het werd onthuld in 1970 en was het begin van talloze opdrachten in binnen- en buitenland.

In dit gestroomlijnde rotondekunstwerk zit beweging, net zoals het verkeer eromheen. Je bent op weg en kijkt ernaar vanuit een ooghoek. Je ervaart en ondergaat het, onbewust.

Reacties en informatie over cursussen kunstgeschiedenis: www.annemarieboorsma.nl.