Beeldhouwer Pim van der Maas (1938-2023)

Voorburg - Het werk van de onlangs overleden Voorburgse beeldhouwer Pim van der Maas herken je onmiddellijk aan zijn hele eigen stijl. Op verschillende plekken in de gemeente kom je zijn beeldhouwwerken tegen.

Door Anne Marie Boorsma

Aan de Herenstraat in het oude centrum van Voorburg staat een roestvrij stalen beeld van hem. Het heeft de vorm van een licht gebogen uithangbord bevestigd aan een smal gekromde zuil. Die rust weer op een sokkelachtige vorm met hoeken en rondingen. Het doet ook aan een vlag met vlaggenstok denken. Vlaggen hebben een belangrijke symbolische betekenis. Ze vertellen iets over de identiteit van een land of sportvereniging. Ook uithangborden hebben een belangrijke functie. Ze bevatten mededelingen die de aandacht moeten trekken. 

De kunstenaar heeft in het metaal inkepingen gemaakt en die opgevuld met donkerblauwe pigmenten. Het lijkt een soort geheimschrift. Meer Aziatische karakters dan letters. De tekens hebben iets weg van toverformules en waarschijnlijk bedoelde de kunstenaar dat ook. Althans, dat maak ik op uit de titel: ‘Sleutel tot…’. Zo legde de kunstenaar uit dat de basis van het beeld met de hoeken en rondingen, een gesloten burcht voorstelt. Dus vlag/uithangbord is een sleutel die groeit uit een burcht en iets opent. Een sleutel die iets ontcijfert, iets duidelijk maakt. Maar wat? Hoe dan ook, uithangbord, vlag of sleutel, het is een abstract beeld. In Voorburg staat voor de bibliotheek nog een abstract beeld van Van der Maas met diezelfde wonderlijke schrifttekens, gekerfd in een soort schuingeplaatste liniaal. 

In het begin van de 20e eeuw gingen veel beeldhouwers voor het eerst abstract werken. Constantin Brâncuși bijvoorbeeld. Hij beeldhouwde eerder menselijke figuren en koppen. Deze koppen werden steeds eenvoudiger, totdat hij in 1924 uitkwam bij een eenvoudige eivorm, te zien in het Museum Kröller-Müller in Otterlo. Andere abstracte beeldhouwers, zoals André Volten, gingen uit van geometrische- en buisvormen. Van der Maas heeft zich met zijn werk ‘Draagwijdte’, aan de Elzendreef in Voorburg duidelijk door Volten laten inspireren. 

Pim van der Maas is geboren in Amsterdam in 1938. Hij ging naar de Vrije Academie in Den Haag waar hij onder ander les kreeg van Rudi Rooijackers. Later werd Van der Maas ook docent aan de Vrije Academie. In 1967 vestigde hij zich definitief in Voorburg. In 1971 ontving hij de Albert Termoteprijs en in 1993 de Hofwijckprijs. Pim van der Maas was een belangrijk kunstenaar die met zijn werken een sleutel bood om daarmee een onbekende rijke wereld vol betekenissen binnen te treden.

Voor reacties en info over cursussen kunstgeschiedenis: www.annemarieboorsma.nl.