Komt dat zien!

Voorburg - Wat is dat toch voor wonderlijk gezelschap, daar in die speelgoed-Vikingboot op een paal? ‘Spelevaren’ is de titel van dit bronzen beeld van de kunstenaar Gerard van Remmen en dat verklaart wel iets. Deze lieden zijn daar dus gewoon lekker aan het ronddobberen. Gewoon voor de lol en zonder doel. Zo lijkt het. 

Door: Anne Marie Boorsma

Dat de beeldhouwer zich door een Vikingschip heeft laten inspireren is duidelijk, want je ziet die kenmerkende drakenkop en die ronde versieringen. Maar er zijn verschillen. De draken van Vikingen zijn angstaanjagend. De draak van Van Remmen is een schattig speelgoedbeestje. Kijk maar naar dat bekje en die rechtopstaande hertenoortjes. Hij heeft stekels aan zijn hals, maar die prikken zeker weten niet. Het water wordt aangegeven door vier gezellige golfjes. Maar het kunnen net zo goed drakenpootjes zijn.

Er zijn vier mensen, een hondje en een vis. Aan bakboordzijde zien we hoe het hondje er ontspannen bijzit. De man naast hem buigt zich over de reling om de vis eten te geven. De roeier draagt een Chinese zonnehoed. Hij heeft geen haast. Waarom zou je ook als je aan het spelevaren bent. Achter de roeier staat een jongeman te toeteren. Aan de andere kant van de boot zien we een vrouwspersoon. Ze heeft een wijd jasje aan en een puntmuts op met omgeslagen driehoeken: een narrenhoed. Haar rechterhand met daarin een ratel houdt ze omhoog. Die twee maken een hoop kabaal. Voor de lol, of willen ze iets verkondigen? Zijn het soms acteurs die mensen willen optrommelen om naar hun toneelspel te komen kijken?

Ik denk aan een schilderij van Jeroen Bosch: ‘Het narrenschip’, uit 1494. Ook hier van die wonderbaarlijke types. In hetzelfde jaar en met dezelfde titel komt het boek van Sebastian Brant uit. Het vertelt over een narrenschip dat op weg is naar Narragonia: het land der dwaasheid. Maar het komt nooit aan. Het schip blijft eeuwig ronddobberen. Narren gelden als lieden die zonder problemen kritiek kunnen leveren op koning, kerk en vaderland. Denk ook aan het beroemde boek van Erasmus ‘Lof de zotheid’ en aan de hofnarren in de toneelstukken van Shakespeare: zij waren de enigen die de koning konden beledigen zonder dat hun hoofd eraf ging.

Gerard van Remmen ging naar de academie in Den Haag, nadat hij al lessen had gevolgd bij zijn vader die ook beeldhouwer was. In Den Haag en Leidschendam-Voorburg staan meerdere beeldhouwwerken en reliëfs van hem. Een van zijn vroegste werken is het verzetsmonument uit 1948 dat bij de Prins Bernhardlaan staat.

‘Spelevaren’ is een vrolijk werkje. Ik denk dat daar in het water, op die paal, moderne hofnarren ofwel cabaretiers aan het ronddobberen zijn. En dat zij zo dadelijk op speelse en ongezouten wijze ons eens even de waarheid gaan vertellen. Komt dat zien!

Voor informatie over cursussen kunstgeschiedenis en reacties: www.annemarieboorsma.nl.