Doorbroken cirkels

Het glanzende stalen beeld lijkt op een enorme plant met bloemen. Je ziet een zuil met daarop vijf buigende armen waaraan ronde platte schijven hangen. Uit die schijven verschijnen gekromde vormen. Op een zonnige dag geeft het een wonderlijk effect. 

Door Anne Marie Boorsma 

‘De cirkel doorbroken’ is de titel van dit beeld van Tonny Schellekens-Hermans dat ze in 1997 maakte. De rondtes zijn doorbroken door hele en halve cirkels en driehoeken die alle kanten op buigen. Zo ontstaat er, met hulp van de omringende ruimte, een spel van wisselend licht, weerspiegelingen en stralende patronen. Door de uitsparingen heen is de steeds veranderende hemel zichtbaar en zie je de wolken voorbijglijden. Het beeld ziet er dus steeds weer anders uit. Dat maakt kunstwerken in de openbare ruimte ook altijd zo leuk. Het is een abstract beeld, maar als je wilt kan je er van alles in zien. Zoals dus een plant met bloemen, maar je zou er ook planeten, manen en kometen in kunnen zien. Een microkosmos dus. Best romantisch. Maar het materiaal waarvan het gemaakt is, is verre van romantisch. Roestvrij staal is hard en heeft een koel uiterlijk. Het doet denken aan medische apparatuur en restaurantkeukens. Het is doeltreffend en hygiënisch. Je associeert roestvrij staal niet bepaald met natuurvormen. Die zijn meestal zacht, buigzaam, warm en kleurrijk. In dit beeld zit dus een contrast. De vormen zijn organisch, maar het materiaal doet denken aan iets industrieels. Het laat natuur en cultuur samengaan.

In Rijswijk staat nog een stalen beeld van Schellekens-Hermans. De titel is ‘Waar natuur en cultuur elkaar ontmoeten’. Ze maakte het een jaartje eerder dan ons beeld. Het heeft dezelfde sfeer. Ook daar zien we een zuil waaruit grillige organische vormen steken. Het doet een beetje denken aan een omgekeerde boom: een stam met wortels die in de lucht wapperen. De kunstenares heeft zeker niet alleen met staal gewerkt. In haar lange carrière werkte ze ook met traditionele materialen zoals hout en brons. Ook heeft ze figuratief gewerkt. Bijvoorbeeld het beeld ‘Hillegonda’ uit 2009 en ‘De rechter’, een meer geabstraheerd figuratief beeld uit 2010. Allebei werken die in Rotterdam te zien zijn.

Tonny Schellekens-Hermans werd geboren in Helmond in 1934. Ze was vooral werkzaam in Rotterdam en werd daar lid van de Rotterdamse Kunststichting (RKS). Tegenwoordig woont ze in Bergschenhoek. Ze doorliep de Vrije Academie in Den Haag en volgde lessen van de bekende Voorburgse beeldhouwster Marian Gobius.

Na een drukke werkdag is het fijn om je even terug te trekken bij de ‘De cirkel doorbroken’ en door de uitgesneden cirkels en stekels de hemel te aanschouwen. Wie weet brengt deze alternatieve kijk u tot nieuwe inzichten.

Voor reacties en informatie over (online) cursussen kunstgeschiedenis over beeldhouwkunst: www.annemarieboorsma.nl