Werkplaats Hendrik van Deventer

Voorburg - In 2024 viert de Stichting ‘Mooi Voorburg’ haar 13e lustrum. Gedurende haar 65-jarig bestaan heeft de stichting bij diverse monumenten en andere interessante locaties in Voorburg groene informatiebordjes geplaatst. Maandelijks wordt een van deze monumenten belicht in Het Krantje. Deze week de werkplaats van Hendrik van Deventer.

In de Herenstraat wordt woningbouwproject ‘de Herentuyn’ aangekondigd, waarvoor veel bestaande bouw moet worden afgebroken. Op aandringen van Mooi Voorburg wordt één gebouwtje, het grijze transformatorhuisje in de Vlietstraat, voorzichtig afgebroken en daarna weer in precies dezelfde staat teruggeplaatst. Het gaat hier om waardevol cultureel en industrieel erfgoed, de vroegere werkplaats van de befaamde arts Hendrik van Deventer (1651-1724).

Van Deventer had het vak van arts in de praktijk en door zelfstudie geleerd in de religieuze gemeenschap van Labadisten in het Friese Wieuwerd. Met het behalen van de doctorstitel in Groningen kon Van Deventer zich overal als arts vestigen. Hij opent zijn praktijk in Voorburg. Eerst op de buitenplaats ‘De Poort’ (nu de Hoogvliet) en vervolgens naar ‘Sionslust’ in de Sionstraat.

Hij specialiseert zich in orthopedie en verloskunde. Hij maakt hulpmiddelen zoals bijvoorbeeld korsetten voor lijders aan de Engelse ziekte. De Noors-Deense koning Harold V en diens kinderen hadden veel baat bij zijn behandeling. Daarmee was de reputatie van Van Deventer gevestigd. Ook voor de behandeling van zwangere vrouwen ontwerpt hij instrumenten voor verbtering van gynaecologisch onderzoek. Bekend is een  baarstoel waarvan een door hem ontworpen exemplaar in Museum Boerhave te Leiden staat. Hij schrijft een handboek dat generaties lang door verloskundigen wordt gebruikt. 

De naam Sionslust voor zijn buitenplaats met werkplaats kiest hij niet zomaar. Als Labadist is van Deventer er heilig van overtuigd dat Sion, het nieuwe Jerusalem, spoedig op aarde zou neerdalen. Vermoedelijk gedreven door deze overtuiging legt hij zich ook toe op het balsemen van overledenen, opdat de doden bij de komst van dit nieuwe rijk voor Christus in hun oude gedaante zouden herrijzen. In Wieuwerd liggen In een grafkelder enkele gebalsemde lichamen en ook in de Oude Kerk in Voorburg bevinden zich nog enkele graven met gebalsemde lichamen. Vaststaat in ieder geval dat hij in de Oude Kerk is begraven.

Van Deventer gaat de geschiedenis in als ‘Vader van de moderne verloskunde’. Er is een Hendrik van Deventerprijs voor historisch onderzoek op het terrein van voortplanting en verloskunde. In Voorburg zijn de Van Deventerlaan en het Van Deventerplein naar deze vermaarde arts genoemd.