Luchtkwaliteit Leidschendam-Voorburg binnen norm maar niet gezond

Leidschendam-Voorburg - Luchtkwaliteitsmetingen moeten worden gerelateerd aan normen. Normen betreffen het gemiddelde over een langere tijdsperiode, en het vergelijken van een enkele meting daaraan heeft beperkte waarde. Ernstig is dat de wettelijke normen waarmee vergeleken wordt veel te slap zijn, en beperkt recht doen aan gezondheidsrisico’s. Metingen kunnen beter worden vergeleken met de recent gepubliceerde advieswaarden. Dan kantelt het beeld. De in de zomer gemeten luchtkwaliteit is dan niet een factor 2 beter dan de norm, maar een factor 2 slechter dan wat gewenst is. 

Door Frans Kets

Luchtvervuiling in Leidschendam-Voorburg wordt gemeten met een aantal officiële RIVM meetstations in de omgeving, apparatuur van de burgermeetgroep LV2 en sinds kort met Palmesbuisjes van de gemeente. Zo doet LV2, gesteund de gemeente, in Voorburg West metingen voor de vervuiling door uitlaatgassen (NO2) met Palmes buisjes, een meetmethode die één meting per vier weken oplevert – er zijn 13 meetperiodes nodig om een jaaroverzicht te krijgen. De gemeente meet zelf bij de Mall of the Netherlands met dezelfde techniek en heeft over de eerste meting recent gepubliceerd.

Eén van de wettelijke normen waaraan moet worden voldaan is dat de gemiddelde concentratie van de vervuilende stof gedurende een jaar niet groter mag zijn dan een gegeven normwaarde (voor NO2: 40µg/m3 (microgram per kubieke meter)). De ervaring heeft geleerd dat de NO2 vervuiling in de zomer laag is, en in de herfst en winter hoog. Verschillen van straat tot straat zijn over het jaar meestal consistent – een functie van de verkeersdrukte. Feit is dat zomerse metingen bijna altijd een (te) optimistisch beeld geven; de metingen in Voorburg West en de metingen bij The Mall geven in juli lage waarden aan en voldoen daarmee ruimschoots aan de norm.

Echter, de in Nederland gehanteerde wettelijke norm is slap, een compromis tussen wat in het verleden wenselijk werd geacht voor gezondheid en wat haalbaar voor de industrie. De Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) gaf in 2005 advieswaarden, gebaseerd op onderzoek van de gezondheidsrisico’s, waarmee men de metingen ook kunt vergelijken. De adviezen zijn (heel) recent verscherpt, gebaseerd op meer dan 16 jaar wetenschappelijk onderzoek. Gassen en heel kleine stofdeeltjes die diep in de longen indringen worden heel wat gevaarlijker geacht dan 16 jaar geleden.

In het op 22 september verschenen vuistdikke rapport “WHO global air quality guidelines” staan de nieuwe advieswaarden. Zo is de advieswaarde voor NO2 vervuiling van 40µg/m3 voor het jaargemiddelde een factor 4 verlaagd: 10µg/m3. Ook de fijnstof adviezen zijn aangepast.

Dit rapport drukt ons met de neus op de feiten. De lucht in Leidschendam-Voorburg is niet gezond. De jaargemiddelde NO2 concentratie op de meeste locaties in Leidschendam-Voorburg is nu tussen de 20 en 30 µg/m3 (getal voor 2019), een factor 2 tot 3 boven de WHO advieswaarde. De stikstof metingen in Leidschendam van juli mag dan wel ruimschoots onder de norm van 40µg/m3 vallen, maar met de nieuwe WHO advieswaarde komt de vervuiling niet een factor twee onder de WHO advieswaarde uit, maar een factor twee erboven. Conclusie: niet gezond.

Leidschendam-Voorburg heeft in het rapport Actieplan Luchtkwaliteit 2016-2020 de ambitie geformuleerd dat in 2030 geen enkele inwoner in de gemeente blootgesteld wordt aan een hogere concentratie dan de WHO-advieswaarden. Deze WHO adviezen zijn nu aangescherpt. Met de gemeenteraadsverkiezingen op komst zullen de politieke partijen nu moeten aangeven in hoeverre zij met de kennis van nu de gezondheidsbelangen van de burgers mee willen wegen, en wat voor een maatregelen zij willen treffen om de luchtkwaliteit te verbeteren. De bronnen van NO2 vervuiling zijn bekend, en voor een groot gedeelte lokaal, en te beïnvloeden. Gemeenteraad, politieke partijen, gemeente, wat gaan jullie eraan doen?