Liggende vrouw zonder lichaam

Voorburg - Een vrouw ligt op haar rug met opgetrokken knieën in het hoge gras. Ze is van brons en niet helemaal ontspannen. Er is iets vreemds aan de hand met dit bronzen beeld. Er is geen hoofd en geen lichaam, alleen een omhulsel. Dat omhulsel is een mantel of jurk en het steunt op een stalen skelet. Het bovenste deel ligt hoger dan het onderste, waardoor er beweging in zit. Alsof de vrouw, die we er dus bij moeten denken, zich opricht. 

Door Anne Marie Boorsma

Als het om menselijke figuren gaat in de beeldhouwkunst, zie je ze meestal in verticale houding en dan doen ze iets. Ze spannen een boog, maken een danspasje, of houden stoer een zwaard in de aanslag. Als het om liggende figuren gaat, dan zijn het bijna altijd vrouwen en meestal (half) naakt. Die horizontale passieve vorm wordt blijkbaar geassocieerd met iets typisch vrouwelijks en daar waren vooral kunstenaars van het (neo)classisisme dol op. De dames liggen dan te dutten op de sofa of in de vrije natuur en ze verbeelden meestal mythologische figuren. Venussen of nimfen bijvoorbeeld. Ze symboliseren vaak liefde, onschuld, schoonheid, vruchtbaarheid, of dat alles tezamen.

De neoclassicistische Italiaanse beeldhouwer Antonio Canova (1757-1822) was een meester in het verbeelden van geïdealiseerde vrouwelijke liggende naakten. Het marmer waarvan ze gemaakt zijn oogt fluweelzacht. De kunstenaar werd er wereldberoemd mee. Een mooi voorbeeld is zijn: ‘Slapende Nymf’, in het Victoria and Albert Museum in Londen. Canova keek naar de kunst van de klassieken, de Grieken en Romeinen. 

De beeldhouwer Henry Moore (1898- 1986), wiens werk nu te zien is in het Museum Beelden aan Zee in Scheveningen, werd beroemd met zijn ‘Reclining Figures’. Ze laten duidelijk zien dat ook hij geïnspireerd was door de classicistische beeldhouwkunst. Maar ook keek hij naar oude Mexicaanse kunst en natuurvormen, zoals boomstammen, stenen en botten. Die combinatie maakt van Moore een modern beeldhouwwerk. Net zoals de maker van ons beeld, Per Abramsen (1941-2018). Ook zijn beeld is een moderne interpretatie van een klassiek beeld. Het feit dat hij zijn werk twee titels meegaf zegt genoeg. De eerste titel is gewoon: ‘Liggende vrouw’. De tweede is een Franse: ‘Allongée’, wat ongeveer hetzelfde betekent, maar het is meer een klassieke benaming.

Beeldhouwer Per Abramsen werd geboren in Rotterdam. Eerst maakte hij voornamelijk abstracte beelden en eind jaren ‘70 ging hij ook figuratief-abstract werken. Naast brons werkte hij ook met staal, hout, polyester, steen en beton. Hij exposeerde in binnen-en buitenland.

Voor reacties en info over (online) cursussen kunstgeschiedenis: www.annemarieboorsma.nl.