Beukenbladeren van staal

Voorburg - Op de rotonde aan de Laan van Nieuw Oosteinde in Voorburg staat een mooie beukenboom. Rondom zijn er heggen en lage beplanting. Ook liggen er drie enorme beukenbladeren. Maar die zijn van staal en ontworpen door beeldhouwster Ineke Visser (1947). Hier en daar is het staal wat groen uitgeslagen.

Door Anne Marie Boorsma

Je ziet niet onmiddellijk dat dit kunstwerk beukenbladeren zijn. Als je aan komt rijden of lopen, zie je golvende vormen met gleuven erin. Wie een tweede keer kijkt ziet de bladvormen met nerven. Er is dus een sterke band tussen kunstwerk en omgeving. Het werk is een ode aan de natuur en meer specifiek aan de boom. Op een verkeersrotonde moet je voorzichtig zijn en kun je bepaald niet inhouden om een kunstwerk te bestuderen. Nee, beplanting en stalen bladeren ziet de voorbijganger alleen vanuit een ooghoek. Maar onbewust trekt zo’n kunstwerk wel degelijk de aandacht. Er raast veel verkeer in de omgeving van Vissers stalen beukenbladeren. Gelukkig staan er ook veel bomen. Ze zorgen voor een prettige sfeer. We komen er steeds meer achter hoe belangrijk bomen zijn. Juist in een stedelijke omgeving. 

Al in 1976 ontwierp Ineke Visser een twee meter hoge stalen sculptuur voor de kantine van de Voorburgse liftfabriek Starlift aan de Westvlietweg. Velen zullen ook haar 12 meter hoge beeld op de middenberm van de Weteringkade in Den Haag kennen. Tussen het voorbijrazende verkeer staat daar Vissers roodgeverfde stalen beeld: twee pijlers die uitlopen in een V-vorm. Ook één van de hoogste sculpturen van Nederland is van haar hand: het bijna 50 meter hoge beeld ‘Stairs to the Stars’ bij het Alexandrium III in Rotterdam.

Het is duidelijk dat Vissers voorkeur uitgaat naar grote abstracte vormen. Daarbij werkt ze in de traditie van de constructivisten. Denk daarbij aan de werken van Vladimir Tatlin en Naum Gabo. Vooral Gabo’s hoge stalen beeld vóór de Rotterdamse Bijenkorf is erg bekend. Staal is een industrieel product en werd vanaf de twintiger jaren van de vorige eeuw een geliefd materiaal voor de avant-garde. Ineke Visser studeerde aan de afdeling beeldhouwen en monumentaal van de Koninklijke Academie van Beeldende kunsten in Den Haag. Ze volgde er de lessen van o.a. Joop Beljon, directeur van de academie, beeldhouwer en zogenaamde ‘omgevingsvormgever’. Beljons invloed is duidelijk te zien in Vissers werk. Beljons abstracte werken kenmerken zich ook door hun grote afmetingen en het gebruik van moderne materialen als staal en beton. Visser studeerde cum laude af en kreeg zes jaar later de Godon-prijs, een belangrijke aanmoedigingsprijs voor ex-studenten van de academie.

Voor reacties en informatie over (online) cursussen kunstgeschiedenis www.annemarieboorsma.nl.