De vier jaargetijden

Voorburg - Op de gevel van een woningcomplex aan de Genestetstraat in Voorburg zitten vier reliëfs met landschappen. Je ziet vogels, bladeren, een zon, een kale boom. Niet realistisch, maar gestileerd en decoratief weergegeven. Ze hebben bedekte tinten. Roodbruin en blauwgroen. De kunstwerken werden in 1958 in opdracht gemaakt van de woningbouwvereniging ‘De Goede Woning’ in de zogenaamde graffitotechniek.

Door Anne Marie Boorsma

Op het linker reliëf zie je twee vogels. Ze doen een beetje denken aan duiven zoals Picasso die tekent. Hun contouren zijn sierlijk, net zoals als de blauwe wolken erachter. Hun vleugels zijn driehoekig. Bij de bovenste vogel zouden ze tegelijkertijd bergtoppen kunnen voorstellen. De hoekige stralen van de zon van de tweede voorstelling zijn zo spits als speren. Je ziet er ook korenaren en een sikkel verbeeld. De wolken hebben hier een beetje de vormen van vogels. Bij de derde voorstelling is de blauwe lucht bruinrood geworden. Daarvoor zie je eikenbladeren, een dennenappel en twee eikeltjes. Het rechter paneel is het meest abstract. Je zou er een kale boom in kunnen zien en blad-en vruchtvormen. Er zijn ook spitse witte lijnen die aan ijspegels doen denken.

Net zoals in een strip wordt er een verhaal verteld. Hier gaat het om de weergave van de vier jaargetijden. Een thema dat vaak terugkeert in de kunstgeschiedenis. De klassieke kunstenaars zagen de lente graag als een jonge vrouw met bloemen in de hand. Bij de zomer houdt ze vaak een sikkel en korenaar vast en in de herfst een druiventros. In de winter is ze lekker dik ingepakt. In de eeuwen daarna zie je allerlei variaties op dit thema. In de 17de -eeuwse Hollandse schilderkunst zijn het niet alleen vrouwen die de seizoenen verbeelden. Dan is bijvoorbeeld een bloementuin symbool voor de lente, een korenveld voor de zomer, een wijngaard voor de herfst en een sneeuwlandschap voor de winter. 

Een aantal van die elementen uit het verleden kom je ook tegen bij onze vier reliëfs. De maker is de kunstenaar Huub Hierck (1917- 1978). Hij doorliep de Haagse Academie en ontwikkelde zich tot een veelzijdig kunstenaar. Hij was naast beeldhouwer ook schilder, keramist en ontwerper van wandtapijten. Bovendien gaf hij les aan de Haagse Vrije Academie in Den Haag en de Rotterdamse Academie. In de openbare ruimte van Nederlandse steden kom je zijn werken regelmatig tegen. Hij en zijn assistent werkten in de zogenaamde graffitotechniek. Ze krasten in de verse mortel lijnen en die werden vervolgens ingekleurd. Vooral rond 1900 werden op die manier veel Jugendstilversieringen in gevels aangebracht.

Voor reacties en informatie over (online) cursussen kunstgeschiedenis www.annemarieboorsma.nl.